Zó overleef je de oefenrechtbank

Pleiten is nog altijd een belangrijke vaardigheid voor juristen. Met de ‘mondelinge behandeling’, zoals deze door de KEI-wetgeving de nieuwe standaard zal worden, zal het pleidooi in zijn huidige vorm een minder prominente rol krijgen. Desondanks blijft de kunst van het bepleiten van een juridisch standpunt ook bij deze mondelinge behandeling van groot belang. Meer dan genoeg reden om de oefenrechtbank te zien als een belangrijk onderdeel van de rechtenstudie!

Door Pleitgenootschap Rota Carolina

Ken de etiquette

Start met de vraag of de rechtbank een pleitnota op prijs stelt. Begin, bij het uitdelen van de pleitnota, bij de voorzitter. Geef vervolgens de andere rechters van links naar rechts de pleitnota’s uit, waarbij je eindigt met de griffier. Ten slotte geef je de wederpartij een pleitnota.

Grijp de aandacht

Wacht met spreken totdat je aandacht van de rechtbank hebt. Hou deze aandacht vervolgens vast door het gebruiken van een openingszin en een sprekende inleiding, die direct het belang van deze zaak voor jouw cliënt weergeven. Wanneer je de aandacht van de rechtbank kwijtraakt, bijvoorbeeld omdat de rechters je pleitnota meelezen met je pleidooi, kun je een stilte laten vallen om de aandacht weer op jou te vestigen.

Richt je tot de rechter, niet tot de wederpartij

Je pleit voor de rechter(s), niet tegen je wederpartij. Kijk dus altijd naar de rechter en niet naar je wederpartij. Hetzelfde geldt voor aanspreken. Spreek nooit je wederpartij direct aan, maar richt je ‘via’ de rechter tot de wederpartij. Zeg dus bijvoorbeeld: “mijn wederpartij stelt dat…” of “ik heb de wederpartij horen zeggen…”.

Je wederpartij ga je niet overtuigen van het gelijk van jouw cliënt, de rechter hopelijk wel.

Lees ook: 10x praktische skills die je niet leert in de collegebanken

Pleit los van het papier

Om de aandacht van de rechter vast te houden is het belangrijk dat je los van het papier pleit. Wanneer je de pleitnota voorleest gaan rechters meelezen en worden ze minder meegenomen in je verhaal. Draag je pleidooi daarom zoveel mogelijk los van je pleitnota voor. Dit kun je bewerkstelligen door gebruik te maken van steekwoorden of voor jezelf een pleitnota te gebruiken met iets ander taalgebruik.

Spreek namens je cliënt

Bij het pleiten spreek je namens je cliënt. Het gebruik van de woorden ‘ik’ en ‘wij’ moet je dus voorkomen. Je zegt dus bijvoorbeeld niet ‘ik vorder’, maar ‘mijn cliënt vordert’.

Leg gevoel in je pleidooi

Door middel van handgebaren en intonatie kun je belangrijke delen van je pleidooi extra nadruk of kracht geven. Wees daarnaast niet bang om stiltes te laten vallen. Het gebruik van intonatie en stiltes geeft de rechter de kans om na te denken over hetgeen je zojuist hebt gezegd. Bovendien klinkt een stilte beter dan ‘uhmm’.  Als je hier van nature minder goed in bent, kun je ook in je pleitnota noteren wanneer je een stilte laat vallen of juist nadruk wil leggen. In dit geval schrijf je natuurlijk wel twee pleitnota’s: eentje voor jezelf met aanwijzingen en eentje zonder aanwijzingen voor de rechters en wederpartij.

Draag gepaste kleding

Bij veel oefenrechtbanken wordt er geen gebruik gemaakt van toga’s. In deze gevallen kan het dragen van formele kleding zelfvertrouwen geven en ervoor zorgen dat je serieuzer overkomt.

Vermijd onnodig moeilijke woorden

Juridisch jargon is soms onvermijdelijk, maar gebruik geen lastige woorden die je anders niet zou gebruiken. Dit maakt je pleidooi onnodig ingewikkeld en kan onecht overkomen, iets wat je juist niet wil als je de rechter wil overtuigen van het gelijk van jouw cliënt.

Het pleiten voor een oefenrechtbank kan in eerste instantie spannend zijn, maar vergeet niet te genieten! Het geeft ontzettend veel energie wanneer het schrijven en voordragen van een pleidooi resulteert in een goede beoordeling.

Lees ook: Na de collegebanken de advocatuur in