Recensie: Dodencel – wetten, zaken en verhalen over de doodstraf in de Verenigde Staten

In 2014 hoorde Nederland voor het eerst over Clinton Young, die toen al jarenlang in de dodencel van Texas zat vanwege een dubbele moord in 2001. Maar: is hij schuldig? De zaak kwam in de daaropvolgende jaren uitgebreid aan bod in de Nederlandse media en Jessica Vallerius maakte er de documentaire ‘Deal met de Dood‘ over. Al die media-aandacht is mede te danken aan de Nederlandse juriste Merel Pontier, die Young als strafrechtadvocaat al diverse jaren bijstaat. Zijn zaak vormde de aanleiding voor haar eerste boek: Dodencel – wetten, zaken en verhalen over de doodstraf in de Verenigde Staten.

In de Verenigde Staten kennen 27 van de 50 staten de doodstraf. Sinds de herinvoering van de doodstraf in 1976 zijn 1.546 personen geëxecuteerd en zijn 187 terdoodveroordeelden, vaak na een lange juridische strijd, onschuldig verklaard en vrijgelaten. Een van de onterecht terdoodveroordeelden is Clinton Young, die bijna twintig jaar in een dodencel zat en in 2022 op borgtocht vrijkwam, al ging dat niet zonder slag of stoot.

Lees ook: Zaak Clinton Young: Het verhaal van vier wapens en twee moorden

In haar boek beschrijft Pontier stap voor stap hoe doodstrafprocedures verlopen: van de eerste aanklacht tot de laatste adem. Ze verhaalt over de (op papier) keurige procedures en beroepsmogelijkheden, bevooroordeelde juryleden, ongeïnteresseerde advocaten, corrupte officieren van justitie en vooringenomen rechters. De ene zaak die ze beschrijft is nog schokkender dan de andere; gerechtelijke dwalingen, problemen rond gruwelijke executies en discriminatie in de rechtszaal zijn geen uitzondering, om nog niet te spreken over de omstandigheden in de dodencellen.

Zo is er de zaak Charles Ray Finch, die de doodstraf kreeg opgelegd vanwege een moord en daarop 43 jaar onschuldig vastzat. Hij kwam weer vrij toen hij 81 jaar oud was. Of Kirk Bloodsworth, die acht jaar onschuldig vastzat. Hij was de eerste terdoodveroordeelde in de Verenigde Staten die werd vrijgesproken met behulp van DNA-onderzoek. Een derde voorbeeld uit het boek is de zaak George Stinney: de veertienjarige Afro-Amerikaanse Stinney werd na een proces van één dag door geheel blanke, mannelijke jury schuldig bevonden aan de moord op twee blanke jonge meisjes. Zijn advocaat vergat tijdig hoger beroep in te stellen, waardoor Stinney twee maanden later werd geëxecuteerd op de elektrische stoel. En dat waren niet de enige fouten in die zaak.

Hoe gruwelijk ook, het zijn mede dit soort voorbeelden die het boek van Pontier de moeite waard maken om van begin tot eind te lezen. Daarnaast valt meer leesvoer van haar hand in de toekomst niet uit te sluiten: de zaak van Clinton Young loopt namelijk nog steeds. Haar woorden aan het begin van het boek zijn daarmee extra treffend: “To my friend Clinton Young, who inspires and motivates me every day to fight for change in a broken criminal justice system, and has taught me much of what you will read in this book.”

De verkoopopbrengsten van het boek gaan naar de Clinton Young Foundation.

De harde feiten
Titel: Dodencel – wetten, zaken en verhalen over de doodstraf in de Verenigde Staten
Door: Merel Pontier
Uitgever: Celsus Juridische Uitgeverij
Aantal pagina’s: 184
ISBN: 9789088633232
Het boek is voor 30,00 euro verkrijgbaar bij Celsus Juridische Uitgeverij

Een greep uit onze andere boekenrecensies:
Arresten Arbeidsrecht (vierde druk) | B. Barentsen & M.Y.H.G. Erkens
Methoden en Technieken van Onderzoek in de Criminologie | C.C.J.H. Bijleveld & V.R. van der Geest
Europees recht begrepen | Masuma Shahid
Jaarrekeninglezen voor juristen | P.R. de Geus & J. Scholten
Succesvol studeren | M. Mostert
Taal en compositie | L.J.A. Pieterse
Goederenrecht begrepen | J.M. Milo
BoomBasics – Bestuursrecht | E.M.J. Hardy & D.W.M. Wenders
BoomBasics – Privacyrecht | V. Laan
Jeugdrecht begrepen | Lydia Janssen