Probleemgestuurd onderwijs: wat is het en hoe werkt het?

Probleemgestuurd onderwijs (PGO) is een term die je in je zoektocht naar de studie of universiteit die bij jou past vast wel eens bent tegen gekomen. Vandaag leggen we je uit wat PGO precies inhoudt en hoe het werkt in de praktijk!

Door Loes van den Wijngaard

Probleemgestuurd onderwijs is een vorm van leren die ontwikkeld is aan de McMaster Universiteit in Canada, maar inmiddels ook zijn weg naar Nederland gevonden heeft. Bij PGO staat het actief leren en probleemoplossend vermogen centraal, wat op allerlei manieren getraind en geprikkeld wordt.

De achterliggende gedachte van PGO is dat kennis het beste overgebracht kan worden door een actieve houding, in plaats van het klakkeloos overnemen van informatie door middel van hoorcolleges. Daarom wordt er bij PGO gericht onderwijs gegeven in kleinere groepen, waarbij een actieve houding vereist wordt. In deze kleinere onderwijsgroepen worden vaak aan de hand van casussen allerlei problemen uitgelicht, die vervolgens door middel van kennisvergaring en discussies opgelost kunnen worden.

Bij een dergelijke onderwijsgroep is er altijd een docent aanwezig, maar de rol van de docent is hierbij teruggevoerd tot het in goede banen leiden van de discussies en het doen van aanvullingen indien nodig. De leerlingen staan dus centraal bij deze groepen! Door deze opzet van het onderwijs wordt samenwerking tussen leerlingen en kritisch denken gestimuleerd. Het onderwijs verandert van luisteren naar een docent naar zelf actief bezig zijn met de stof. Hoorcolleges worden vaak nog wel gegeven, maar staan niet meer centraal.

De zevensprong die in de onderwijsgroepen gebruikt wordt bij het oplossen van de casussen/taken:

Onduidelijke terminologie wordt opgelost.
De groep gaat over tot het formuleren van probleemstellingen die uit de casus blijken.
Er wordt gebrainstormd over mogelijke oplossingen (en in het geval van rechten, welke wetsartikelen mogelijk van toepassing zijn).
De resultaten van de brainstorm worden besproken en geanalyseerd door middel van probleemanalyse.
Er worden duidelijke leerdoelen geformuleerd aan de hand waarvan zelfstudie plaats kan vinden.
Zelfstudie/het beantwoorden van de leerdoelen ter voorbereiding op de volgende onderwijsgroep.
De leerdoelen/verworven kennis wordt nabesproken.

Door het PGO wordt zelfstandigheid, kritisch denken en spreekvaardigheid gestimuleerd, maar er kleven ook enkele voorwaarden/nadelen aan deze manier van onderwijs. De voornaamste voorwaarde voor functionaliteit van PGO is de actieve houding van leerlingen. Als leerlingen niet bereid zijn actief bij te dragen aan de onderwijsgroepen en samen probleemoplossend te werk te gaan, zal het doel van PGO niet bereikt kunnen worden. Het kleine formaat van de groepen wordt gezien als iets positiefs, maar kan ook leiden tot praktische problemen. Zo moeten er genoeg docenten, lokalen en andere benodigde middelen beschikbaar zijn om het PGO mogelijk te maken.

In Nederland werd het PGO voor het eerst geïntroduceerd aan de Universiteit van Maastricht, maar inmiddels wordt er steeds meer gebruik gemaakt van deze manier van onderwijs, onder andere aan de Erasmus Universiteit, Universiteit Utrecht en verscheidene hogescholen.

One Comment on “Probleemgestuurd onderwijs: wat is het en hoe werkt het?”