Ze is regelmatig op televisie te zien en houdt actief een Twitteraccount en Facebookpagina bij. Marilyn Fikenscher (33) is (pers)officier van justitie. Een interview over haar werk, het rechtssysteem en social media.
Door Loes van den Wijngaard
Tijdens haar studie in Leiden dacht Fikenscher dat ze rechter wilde worden, maar uiteindelijk sprak het vak als Officier van Justitie haar meer aan. In de praktijk betekent dat veel variatie en weinig routine. ‘Een gemiddelde werkdag bestaat voor mij niet en dat maakt het werk juist zo leuk. Mijn dagen lopen uiteen van zittingen tot (strafmaat)overleggen met collega’s of getuigenverhoren. Ook kan ik me voornemen om een requisitoir te gaan schrijven, maar moet ik vervolgens aan de slag met het regelen van een spoeddoorzoeking bij iemand thuis.’
Ook heeft ze een functie als pers-OvJ. ‘Daarbij word ik vaak gevraagd om voor camera een toelichting te geven op zaken die lopen bij het Haagse parket. Daarnaast denk ik met de zaaks-OvJ en onze persvoorlichters na over wat en wanneer we informatie naar buiten kunnen brengen over een zaak.’ Fikenscher speelt dus een belangrijke rol bij ten aanzien van wat de media openbaart. ‘Ik geef toestemming voor het tonen van beelden bij opsporingsprogramma’s zoals Opsporing Verzocht.’ Ook leest ze alle persberichten die door haar parket naar buiten worden gebracht.
Social media als OvJ
Naast haar Twitterpagina heeft Fikenscher inmiddels ook een Facebookpagina opgericht. ‘Ik wilde graag een beetje uitbreiden. Op Facebook is meer ruimte om een verhaal te vertellen.’ Ze is haar pagina’s vooral begonnen omdat ze merkte dat veel mensen een beperkt beeld hadden bij wat een OvJ precies doet. ‘Ik hoop dat met mijn Twitter- en Facebookaccount een beetje te veranderen.’ Humor vindt ze daarbij belangrijk. ‘Ik wil bijvoorbeeld ook berichtjes kunnen plaatsen over grappige dingen die verdachten zeggen of de vreemde meeuw die iedere dag voor ons raam neerstrijkt. We lachen veel bij het Openbaar Ministerie en dat mag best doorklinken in mijn berichten.’
Hierbij houdt ze altijd rekening met haar functie, ook al ervaart ze geen directe beperkingen vanuit het OM. ‘Officier van justitie ben je eigenlijk 24 uur per dag. Ik ben en blijf dus altijd een magistraat. Ik schrijf alles zelf en bepaal ook zelf wat ik publiceer. Maar zoals ik er bij een zitting ook niet alles zomaar uit kan flappen, doe ik dat op internet ook niet.’
Kritiek op het rechtssysteem
Fikenscher begrijpt dat er regelmatig kritiek geuit wordt op het rechtssysteem, maar denkt dat dit vaak ook voortvloeit uit onwetendheid. ‘Er is vaak kritiek op hoe we ons werk doen en dat mág ook, dat is goed. Dat hoort er voor ons ook een beetje bij, we hebben nu eenmaal een maatschappelijke, zichtbare functie. Wat mij wel opvalt, is dat de mensen die kritiek uiten vaak geen idee hebben hoe het strafrecht of het rechtssysteem werkt en zich er ook niet in lijken te willen verdiepen.’ Met name over de strafeis wordt vaak veel kritiek geuit. ‘Uit onderzoek blijkt juist dat als mensen het hele dossier kennen, ze vaak tot een lagere straf komen dan onze eis.’ Via haar social media-kanalen probeert ze mensen te stimuleren een strafzitting bij te wonen. ‘Het is goed om zelf eens een kijkje te nemen en dán een oordeel te vormen.’
Fikenscher ervaart soms ook kritiek op haar eigen werk. ‘Het gebeurt weleens dat ik naderhand over bijvoorbeeld mijn strafeis op Twitter teruglees dat die te laag zou zijn.’ Daarnaast merkt ze kritiek ook terug in de rechtszaal zelf. ‘Verdachten kunnen op zitting soms ook forse kritiek uiten op een OvJ en dus ook op mij. We worden vaak toch gezien als de boeman. Als de verdachte dan ook nog vindt dat hij (of zij) onschuldig is, dan kunnen er wat boze woorden worden geroepen. Dit moet je van je af kunnen laten glijden. We doen ons werk en ook ons uiterste best om dat zo goed mogelijk te doen.’
Werk en privé
Het komt regelmatig voor dat een zaak of verdachte Fikenscher bijblijven. ‘Iedere zaak en iedere verdachte heeft iets unieks. Soms zijn de verhalen achter een zaak zo bijzonder, dat je bijna niet kan geloven dat dat soort dingen echt gebeuren. Ik herinner me een zaak van een vader die met zijn puberzoon ongeveer dertig woninginbraken pleegde. Of de zaak van een verdachte die uiteindelijk tot zes jaar cel werd veroordeeld omdat hij voor de zoveelste keer babbeltrucs bij bejaarden pleegde. Of een moeder die haar kinderen geld liet inzamelen voor sponsorlopen die helemaal niet bestonden.’
Toch heeft ze er geen moeite mee haar zaken los te laten. ‘Wat soms wel lastig is, is dat ons werk bepaald geen 9 tot 5-baan is.’ Doorzoekingen of belangrijke telefoontjes van de politie kunnen bijvoorbeeld niet wachten en vinden soms op onconventionele tijdstippen plaats. ‘Ook mijn werk als pers-OVJ loopt soms ’s avonds of in het weekend door. Mijn vrienden en familie zijn hier inmiddels aan gewend en het is aan mijzelf om mijn grenzen hierin goed te bewaken.’
Marilyn Fikenscher is te volgen op haar Twitteraccount (@persOVJ_DenHaag) en Facebookpagina (Persovj Den Haag).