Karlijn Verhoeven (26) is assistent-officier van justitie bij het Openbaar Ministerie (OM). Deelname aan Summercourt inspireerde haar om een carrière bij het OM na te jagen.
Foto: Hans Keur Fotograaf
Tekst: Loes van den Wijngaard
Werkzaamheden
“Mijn functie houdt in dat ik formeel parketsecretaris met zittingsbevoegdheid ben. Als parketsecretaris beoordeel je strafzaken die binnenkomen vanuit de politie of andere opsporingsinstanties. Dit doe je samen met de officier van justitie.” Als assistent-officier van justitie heb je wel meer bevoegdheden dan een reguliere parketsecretaris. “Naast het beoordelen van strafzaken, doe je ook OM-zittingen en sta je als officier van justitie op de zitting bij de politierechter en de kantonrechter. Ook woon je verhoren bij de rechter-commissaris bij.”
Een werkweek als assistent-officier is dan ook erg divers. “Zo zit ik op de afdeling ZSM (red: veelvoorkomende criminaliteit), waar we proberen zorgvuldig en snel beslissingen te nemen over verdachten die op dat moment vastzitten.” Op andere dagen heeft Verhoeven bijvoorbeeld OM-zitting. “Dit is een zitting waar ik plaatsneem samen met de verdachte en eventueel zijn advocaat. We proberen de zaak dan af te doen middels een strafbeschikking of een voorwaardelijk sepot, binnen de bevoegdheden die het OM zelf heeft om zaken af te doen.” Ongeveer eens per week treedt Verhoeven op als officier van justitie voor de politie- of kantonrechter. “Ten slotte heb ik nog portefeuilles, zoals jeugd, voetbal en leerplicht, waarbij ik het aanspreekpunt ben voor de ketenpartners en waar ook overleggen voor plaatsvinden.” Als Verhoeven niet bezig is met zittingen, haar werkzaamheden op de afdeling ZSM of in overleg is, dan is zij vanuit haar kantoor bezig met het voorbereiden van zittingen.
Opleidingstraject
Verhoeven is aan het einde van het opleidingstraject als assistent-officier, waar zij terecht kwam nadat ze als parketsecretaris aan het werk was bij het OM. “De route is nu echter iets veranderd: het OM werft landelijk middels het traineeship mensen met minder dan twee jaar juridische ervaring, met als doel uiteindelijk op een plaatselijk parket assistent-officier van justitie te worden. Ook worden er mensen met meer dan twee jaar ervaring geworven voor de functie. Na het doen van een assessment en het gesprek met de Landelijke Selectiecommissie van het OM word je toegelaten tot de opleiding. De opleiding zelf duurt ongeveer een jaar. De eerste drie maanden ben je fulltime bezig met cursussen en wordt er ook geoefend voor de praktijk: het requireren op zitting. Na de drie maanden moet je op voor je ZVB: zittingsvaardigheidsbewijs.” Na dit traject ga je terug naar je plaatselijke parket, waar je daadwerkelijk de rol van assistent-officier gaat uitoefenen. “Gedurende de acht maanden daarna heb je nog tweewekelijks cursus. Daarnaast heb je op je parket een opleider met wie je spart en die bij je komt kijken op zitting.”
Van Rechtspraak naar OM
Verhoeven deed in 2014 mee aan Summercourt, een initiatief van het OM en de Rechtspraak om talentvolle rechtenstudenten een week lang mee te laten kijken. “Toen ik startte, dacht ik dat ik graag rechter zou worden. Ik had me – ondanks mijn voorliefde voor strafrecht – nog nooit echt verdiept in de werkzaamheden van het OM.” Haar deelname aan Summercourt gaf haar heel nieuwe inzichten. “Die week heb ik in sneltreinvaart gezien wat het OM doet en hebben we verschillende afdelingen van de rechtbank in actie gezien. We hebben zittingen bijgewoond, ons eigen vonnis geschreven en veel met rechters gesproken. Vooral de onderdelen van het OM spraken me aan: de snelheid van de beslissingen en de spannende zaken.” Verhoeven realiseerde zich toen dat ze toch beter bij de staande magistratuur zou passen. “Door mijn deelname aan Summercourt heb ik de kans gekregen om daarna drie maanden stage te lopen bij het parket Oost-Brabant. En ik ben er – met een hele korte tussenpoos – nooit meer weggegaan.” Verhoeven ziet nog veel doorgroeimogelijkheden en leermomenten bij het OM. ‘Ik ben pas kort assistent-officier van justitie, maar dit smaakt wel naar meer. Ik hoop ooit arrondissementsofficier van justitie te kunnen worden: je bent dan nog meer leider van het opsporingsonderzoek en bent dus meer sturend bezig. Ook kun je dan optreden op zittingen van de meervoudige kamer, wat automatisch met zich meebrengt dat je ook grotere zaken kunt doen.”
Tips voor studenten
Als je een loopbaan bij het OM ambieert, is affiniteit met het strafrecht belangrijk. “Om te zien of werken bij het OM iets voor je is, raad ik je zeker aan je in te schrijven voor Summercourt. Daarnaast kun je via het traineeship kennismaken met het OM. Ga eens bij zittingen kijken om te zien hoe zo’n officier dat doet.“ Ook knopen doorhakken is een belangrijk onderdeel van het werk. “Dat is tegelijkertijd ook moeilijk aan onze functie, maar je moet durven en kunnen beslissen en achter die beslissing kunnen blijven staan.” Ook moet je het leuk vinden om leiding te geven aan een opsporingsonderzoek en werk je veel samen met andere partijen, zoals Reclassering en de Raad voor de Kinderbescherming. “Ten slotte lijkt het me belangrijk dat je het leuk vindt om in het openbaar te spreken, als je met je zaak bij de rechter komt.”
Voor Verhoeven speelt ook een groot rechtvaardigheidsgevoel mee. We leven hier samen in Nederland en dat moet op een gestructureerde manier met bepaalde regels. Als iemand de regels niet naleeft, moet je elkaar daarop kunnen aanspreken zodat het voor iedereen leefbaar blijft. Dat gevoel is de reden dat ik dit werk graag doe.”