Zwarte lijst Belastingdienst in strijd met privacywet

Een registratiesysteem van de Belastingdienst dat gedurende bijna twintig jaar gebruikt werd om vermoedelijke fraudeurs vast te leggen voldoet niet aan de nieuwe privacywetgeving. Op de ‘zwarte lijst’ stonden tienduizenden burgers, zo bevestigt het ministerie van Financiën.

Door Bibi Santpoort

De Belastingdienst hield gedurende bijna twintig jaar een zwarte lijst bij met mogelijke belastingfraudeurs. De burgers die op deze lijst stonden, hadden daar zelf geen weet van en konden zich hiertegen dan ook niet verweren. Burgers die waren opgenomen in het registratiesysteem, de Fraude Signalering Voorziening (FSV) genaamd, werden behandeld als fraudeur. De gegevens werden onder andere gebruikt voor extra controles en toezicht van de Belastingdienst. Het systeem is nu uit de lucht gehaald, omdat het niet voldeed aan de nieuwe privacywetgeving.

Privacy

In het registratiesysteem waren volgens de Belastingdienst in totaal zo’n 180.000 burgers geregistreerd. Uit een recente privacytoets met betrekking tot het registratiesysteem kwamen opmerkelijke dingen naar voren. In het rapport staat dat veel te veel ambtenaren toegang hadden tot de lijst. In reactie hierop verlaagde de Belastingdienst vorig jaar al het aantal ambtenaren dat toegang had tot het systeem van vijfduizend naar duizend.

Hiernaast was er ook veel kritiek op de dataverzameling. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen de aanwijzingen die tot fraude zouden moeten leiden. Aanwijzingen als een ‘verzoek om extra informatie’, een ‘vage klikmelding’ en een echte aanwijzing zoals een valse factuur werden allemaal hetzelfde behandeld. Ook zou verouderde informatie nog steeds verwerkt worden. Daarnaast zou te weinig onderscheid worden gemaakt tussen objectieve informatie en subjectieve informatie, zoals vermoedens. Hierdoor zou een onjuist beeld van de burgers op de lijst kunnen ontstaan.

Er is nu een privacy-ambtenaar aangesteld die alle aanbevelingen uit het onderzoeksrapport zal moeten overnemen. Tot die tijd wordt het systeem niet meer gebruikt.