Volgens het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CVV) heeft een op de drie Nederlanders wel eens last van de buren. Er bestaat niet voor niets een programma zoals Bonje met de Buren. Voor degenen die onderling hun problemen niet kunnen oplossen, is er nu ‘de Aso-wet’.
Door Julia Verschoor
Om al die verhuizingen, ergernissen en ongelukkige buren te voorkomen, is er op 24 januari 2017 een initiatiefvoorstel van Tweede Kamer lid Ockje Tellegen (VVD) over een toevoeging van de Gemeentewet door de Eerste Kamer aangenomen. De wet geeft de burgemeester de mogelijkheid om zonder tussenkomst van de rechter een specifieke gedragsaanwijzing bij woonoverlast te geven. Hiermee wil Tellegen het ‘woongenot en gevoelens van veiligheid van slachtoffers van woonoverlast vergroten‘. Denk hierbij aan het verbod om ’s avonds lekker los te gaan op je drumstel of een agressieve hond aanlijnen, maar dit gaat nog een stapje verder. De burgemeester kan ook de vervelende buur verplichten om psychische hulp te zoeken, zoals bijvoorbeeld het volgen van een agressiereguleringstraining. In het uiterste geval kan er zelfs een tijdelijk huisverbod opgelegd worden.
Maar is optreden tegen de zogenoemde ’tokkie buren’ bestuursrechtelijk wel zo gemakkelijk? Vaak bevindt de overlast zich in de woning van veroorzaker. De burgemeester kan dan wel een bestuurlijke waarschuwing opleggen, maar dit is ook maar tegen de maan blaffen. Het is immers geen besluit in de zin van de Awb en heeft daardoor geen rechtsgevolg. Een betere optie is om civielrechtelijke stappen te ondernemen. Dit lijkt veel doeltreffender.
Daarnaast is het de vraag of het wel de taak van de burgemeester/gemeente moet zijn om zich in burenoverlast te mengen. Jan van der Grinten & Anita van den Berg (beide advocaat bij Kennedy van der Laan) stellen dat:
‘Als geen sprake is van verstoring van de openbare orde of een (andere) strafrechtelijke gedraging, komt het gebruik van de voorgestelde bevoegdheid er feitelijk op neer dat de burgemeester de private rechten van burgers vaststelt. Dat lijkt ons uit principiële en praktische overwegingen niet zonder meer toe te juichen‘.
Ondanks bovengenoemde bezwaren hoopt Tellegen dat met dit wetsvoorstel er een eenvoudiger manier is om met vervelende buren om te gaan. Recentelijk is artikel 174a aan de Gemeentewet toegevoegd, ook wel bekend als de Wet Victoria, dat zich richt op het sluiten van woningen, maar hiervoor is vereist dat er sprake is van overlast waardoor de veiligheid en gezondheid van mensen in de omgeving van de woning in ernstige mate worden bedreigd. Aangezien dit een inbreuk maakt op persoonlijke levenssfeer is dit een middel dat niet snel door de rechter als passend wordt aangemerkt. Hierbij moet je denken aan handel in verdovende middelen, heling en prostitutie. Gelukkig maken de meeste tokkie buren zich daar dan weer net niet schuldig aan.
De nieuwe wet gaat waarschijnlijk aan het begin van de zomer in. Gemeenten moeten eerst nog wel de nieuwe regels aan hun plaatselijke verordening toevoegen. Daarna kunnen we pas evalueren of de wet daadwerkelijk bijdraagt aan het oplossen van de tokkie buren!