Vanaf 2023 zul je zelf je koffiemok mee naar kantoor moeten nemen, want vanaf dan zijn wegwerpbekers verboden. Daarnaast zijn plastic voedselverpakkingen vanaf 2024 niet langer gratis. Dat heeft staatssecretaris Van Weyenberg van Infrastructuur en Waterstaat afgelopen 26 oktober geschreven in een brief aan de Tweede Kamer.
Door Noortje Figee
In de brief wordt het bekertjesverbod op locatie aangekondigd. Wegwerpverpakkingen van kant-en-klaar voedsel zal extra kosten en er zal ook statiegeld komen op blikjes.
De nieuwe regels zijn deel van de implementatie van de Europese Richtlijn Kunststof producten voor eenmalig gebruik. In deze richtlijn heeft de Europese Commissie bepaald dat in 2026 het gebruik van wegwerpplastic moet zijn teruggebracht ten opzichte van 2022. Landen hebben keuzevrijheid in hoe ze dit doel willen behalen. De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat verwacht een afname in Nederland van veertig procent.
Negentien miljoen koffiebekertjes
Het idee achter de richtlijn is het tegengaan van wegwerpplastic en zwerfafval. Zo worden iedere dag in Nederland negentien miljoen koffiebekertjes en andere plastic voedselverpakkingen weggegooid na slechts eenmalig gebruik. Dat zorgt aan het eind van het jaar voor zeven miljard verpakkingen die voor een deel in vuilverbrandingsovens eindigen. Maar ook een deel daarvan wordt zwerfafval.
Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Een onderdeel van de Europese richtlijn is een ‘uitgebreide producentenverantwoordelijkheid’, die door Van Weyenberg wordt vertaald als ‘de vervuiler betaalt’. Wie het wegwerpplastic in omloop brengt, zal dus de opruimkosten van zwerfafval moeten gaan betalen. Rijkswaterstaat onderzoekt welke kosten daar nu door gemeenten voor worden betaald en hoe groot het aandeel wegwerpplastic van het zwerfafval is.
Bij wegwerpplastic denkt men al gauw aan tasjes, bekers en blikjes. Maar hieronder vallen bijvoorbeeld ook sigarettenfilters, ballonnen, drankenkartons, sauszakjes en snoeppapiertjes.
Consumptie ter plaatse of voor afhaal
De staatssecretaris maakt overigens onderscheid tussen verpakking voor consumptie ter plaatse en verpakkingen voor afhaalmaaltijden en -dranken. Eenmalig gebruik van verpakkingen en bekers ter plaatse zal verboden zijn, tenzij het kantoor of vergelijkbare instelling zorgt draagt voor een hoogwaardig recyclingssysteem. Bij verpakkingen to go moet de aanbieder een herbruikbaar alternatief aanbieden.