De Wet massaschade in collectieve actie beperkt de toegang tot de rechter voor belangenorganisaties. Dat blijkt uit onderzoek van Bureau Clara Wichmann en de Stichting PILP. Volgens hen werpt de wet obstakels op voor organisaties die opkomen voor algemene maatschappelijke belangen.
De Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA) is in januari 2020 ingevoerd. De wet biedt burgers en organisaties de mogelijkheid om collectieve schadeclaims bij de rechter te bundelen. Het doel van de wet is om slachtoffers van massaschade, zoals consumenten of werknemers met vergelijkbare klachten, een efficiëntere en betere toegang te geven tot gerechtelijke procedures. Met de WAMCA kunnen belanghebbenden gezamenlijk een schadevergoeding eisen in één procedure.
Obstakels en ontvankelijkheidsvereisten
Volgens het rapport van Bureau Clara Wichmann en Stichting PILP belemmert de WAMCA de toegang tot de rechter juist voor organisaties zonder financieel oogmerk. De wet is bedoeld om collectieve rechtszaken eenvoudiger te maken, maar stelt strenge ontvankelijkheidseisen. Dit zijn criteria waaraan een organisatie moet voldoen om een zaak te mogen beginnen. Door deze eisen voelen veel ideële organisaties zich ontmoedigd om te procederen. De eisen sluiten slecht aan bij het doel van ideële zaken, waar maatschappelijke belangen en bescherming van minderheden centraal staan. Bovendien leidt de complexiteit en onduidelijkheid van de WAMCA in de praktijk tot meer proceshandelingen, vertraging, extra advocaatkosten en aanvullende investeringen.
Met het oog op de evaluatie van de WAMCA in 2025 doen de onderzoekers enkele aanbevelingen. Ze pleiten voor een duidelijk onderscheid in de wet tussen ideële acties en schadeclaims. Ideële zaken vragen immers om andere juridische waarborgen dan commerciële schadevergoedingsacties. Dit zou bijdragen aan het versterken van de rechtsstaat en het opkomen voor de belangen van minderheden.
Bureau Clara Wichmann en Stichting PILP
Bureau Clara Wichmann is een organisatie die zich richt op het bevorderen van de rechtsbescherming van vrouwen en andere kwetsbare groepen. Ze doen onderzoek naar juridische vraagstukken die van belang zijn voor maatschappelijke gelijkheid en werken aan de versterking van toegang tot recht. Stichting PILP, voorheen bekend als het Public Interest Litigation Project, fungeert als juridische bondgenoot voor een diverse groep belanghebbenden in Nederland, waaronder ngo’s, belangenorganisaties, bewegingen en activisten. Zij streven naar de bevordering van mensenrechten, de versterking van de rechtsstaat en een meer rechtvaardige wereld.