Verkrachting is strafbaar. Niet zo gek zou je denken, maar toch ligt dit strafrechtelijk lastig? Het is namelijk onmogelijk om als man verkracht te worden. Hoe komt dit en biedt de toekomst perspectief?
Door Rens Louwerse, rechtenstudent aan Maastricht University
Wat houdt verkrachting in?
Allereerst moeten we kijken wat verkrachting inhoudt. Het Wetboek van Strafrecht (WvSr) stelt verkrachting in artikel 242 strafbaar. Het artikel stelt, samengevat, dat indien iemand door geweld of bedreiging van geweld of een andere feitelijkheid iemand dwingt tot het ondergaan van handelingen die bestaan uit of mede bestaan uit het binnendringen van het lichaam, zich schuldig maakt aan verkrachting. Bij het seksueel binnendringen van het lichaam wordt iedere seksuele vorm van oraal, anaal of genitaal binnendringen bedoelt. Het gebruik van een voorwerp kan ook worden gebruikt voor het binnendringen.[1] Oftewel, ieder binnendringen van het lichaam met een seksuele strekking.[2]
De crux zit hem in het binnendringen van het lichaam. Het vergt weinig verbeeldingskracht om je voor te stellen dat een man een vrouw kan binnendringen, maar andersom is het lastig. Maar stel nu dat de vrouw geen gebruikmaakt van enig voorwerp, wat dan? Wat nu als de vrouw de man dwingt haar te penetreren?
Heeft de vrouw dan vrij spel?
Nee, alleen is de bovengenoemde gedraging niet te kwalificeren als zijnde verkrachting. Het is mogelijk om de vrouw die de man ‘verkracht’ via art. 246 WvSr te vervolgen. Dit artikel spreekt over aanranding en vereist niet het bestandsdeel van het binnendringen van het lichaam. Dit artikel ruilt het binnendringen van het lichaam in voor ‘het dulden of plegen van ontuchtige handelingen’.
Het probleem is echter dat aanranding een lagere straf kent dan verkrachting. De geldboete is bij beide delicten van de vijfde categorie. De gevangenisstraf die op aanranding staat is echter (maar) acht jaar. Verkrachting kent een strafdreiging van twaalf jaar gevangenisstraf.
Is er perspectief?
Aangezien de huidige situatie onwenselijk is, moet er wetgeving komen die deze problematiek ondervangt. Dit zou kunnen worden aangepakt met het wetsvoorstel tot modernisering van de strafbaarstelling van verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.[3] In de Kamerbrief over de voortgang van de modernisering van de wetgeving rondom seksuele misdrijven, stelt minister Grapperhaus dat seks altijd op vrijwillige basis behoort te geschieden en alle vormen van onvrijwillige seks moeten worden gezien als verkrachting.[4]
In het wetsvoorstel wordt artikel 239 WvSr geïntroduceerd, namelijk de seksuele interactie tegen de wil.[5] Dit artikel stelt seksuele interactie strafbaar in de situatie waarin iemand weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat de seksuele handelingen tegen de wil van een ander plaatsvinden.[6]
Echter, als we kijken naar de strafbedreiging die op dit feit staat tegenover de strafbedreiging die op verkrachting staat, zien we dat het nog steeds ontoereikend is. De strafbedreiging van dit nieuwe artikel is (slechts) zes jaar gevangenisstraf of een geldboete van de vierde categorie. Dit tegenover de eerdergenoemde twaalf jaar gevangenisstraf en een geldboete van de vijfde categorie uit artikel 242 WvSr kent.
Dit leidde dan ook tot veel kritiek, waarnaar Grapperhaus heeft aangegeven dat seks tegen de wil strafbaar wordt gesteld als verkrachting.[7][8]
Conclusie
In het huidige strafrecht is verkrachting bij een man door een vrouw onmogelijk indien het penetreren van het mannelijk lichaam uitblijft. Het dwingen van de man om de vrouw te penetreren op aansporen van de vrouw kan op dit moment strafrechtelijk enkel worden geclassificeerd als aanranding. Dat dit in het nieuwe wetsvoorstel verandert, is goed nieuws. Hoe dit echter zijn uitwerking gaat krijgen in het nieuwe wetsvoorstel en wanneer dit wetsvoorstel definitief over gaat tot wet, zal nog moeten blijken.
Ook een gastartikel schrijven? Lees hier meer over de mogelijkheden.
VOETNOTEN
[1] HR 22 februari 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC9650.
[2] HR 22 februari 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC9650.
[3] Kamerstukken II 2019/2020, 29 279, nr. 592.
[4] Kamerstukken II 2020/21, 3034116, p. 2 (Kamerbrief).
[5] Rijksoverheid.nl (zoek op: ‘’Memorie van toelichting bij voorwerp wetsvoorstel seksuele misdrijven’’).
[6] Rijksoverheid.nl (zoek op: ‘’Memorie van toelichting bij voorwerp wetsvoorstel seksuele misdrijven’’).
[7] Trouw.nl (zoek op: ‘’Grapperhaus past wetsvoorstel aan seks tegen de wil wordt strafbaar als verkrachting’’).
[8] Rtlnieuws.nl (zoek op: ‘’Sekswet nog strenger alle vormen van onvrijwillige seks bestraffen’’).