UWV blundert bij beoordelen arbeidsongeschiktheid

Na foute beoordelingen van arbeidsongeschiktheid door het UWV is een groep mensen de afgelopen jaren verstoken gebleven van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, met alle emotionele, sociale en financiële gevolgen van dien. Momenteel hebben reeds 175 personen zich bij de uitkeringsinstantie gemeld voor compensatie. 

Door Sophie Karatzas

De fout van het UWV heeft betrekking op personen die in de periode van 2006 en 2010 een WIA-uitkering ontvingen. Na een herbeoordeling in 2018 werden 2.100 van hen  duurzaam en volledig arbeidsongeschikt verklaard. Vanaf dat moment ontvingen zij een IVA-uitkering.  Een jaar later kwam aan het licht dat het Ondersteuningsteam Noord – het team dat de herbeoordeling in 2018 had verricht – een verkeerde werkwijze had toegepast bij de herbeoordeling. Toen volgde opnieuw een herbeoordeling.  Na de nieuwe herbeoordeling van het recht op uitkering van de groep van 2.100 personen, werd de uitkering van dertig procent van de betrokkenen verlaagd of ingetrokken. Van adequate begeleiding om hun terugkeer naar de arbeidsmarkt te bewerkstelligen, was geen sprake.

Volgens een lid van de Raad van Bestuur van het UWV is de hele toedracht mede te wijten aan het feit dat de uitkeringsinstantie zich te veel focuste op de rechtmatigheid van de (achteraf bezien duperende) besluiten, en dat oog voor de menselijke maat en de vraag of deze besluiten moreel juist waren uit het oog werd verloren. In een persbericht beschrijft het UWV zijn handelen dan ook als onzorgvuldig en stelt de uitkeringsinstantie dat het beoogt maatwerk te leveren bij het helpen van de gedupeerden. Daartoe werd eind 2020 het Meldpunt Herstelactie opgericht, waartoe gedupeerden zich tot oktober 2021 kunnen wenden. Vanuit het UWV wordt overigens ook zelf contact opgenomen met diegenen die zich nog niet hebben gemeld.

Beter voorkomen dan genezen

Het is goed dat gedupeerden gecompenseerd worden, maar de situatie dat een compensatieregeling überhaupt op poten moet worden gezet, moet voortaan worden voorkomen, vindt de voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad. “Het moet eens afgelopen zijn met dit soort hersteloperaties. Er moet meer oog komen voor preventie en er moet minder nodig zijn om achteraf te herstellen. We moeten voorkomen dat cliënten boeten voor een ‘foutje’ van de uitvoering,” aldus Amma Asanta.

Volgens Asanta is de politiek al jaren geleden op de hoogte gebracht van de beoordelingsfouten van het UWV, nadat de Centrale  Cliëntenraad van het UWV en de Landelijke Cliëntenraad de kwestie in 2019 hebben aangekaart bij de toenmalig staatssecretaris van Sociale Zaken. Het vinden van een geschikte oplossing werd echter aan het UWV overgelaten, hetgeen de uitkeringsinstantie tot voor kort naliet.