Met het Wetsvoorstel uitbreiding strafbaarheid spionage wil het kabinet meer spionageactiviteiten strafbaar stellen. Het huidige Wetboek van Strafrecht biedt hiervoor onvoldoende basis. Momenteel is het wetsvoorstel in consultatie.
Door Özge Tatar
Het kabinet wil meer vormen van spionageactiviteiten strafbaar maken. Met het ‘Wetsvoorstel uitbreiding strafbaarheid spionage’ wordt het huidige Wetboek van Strafrecht uitgebreid. Momenteel is al een aantal spionageactiviteiten strafbaar gesteld in de wet, zoals het schenden van staats- en bedrijfsgeheimen. Vanwege nieuwe ontwikkelingen en de opkomst van digitale spionage is het wenselijk om de strafbaarheid van spionage uit te breiden.
Huidige strafrecht onvoldoende
Spionageactiviteiten omvatten een veelheid aan gedragingen die worden verricht door of ten behoeve van buitenlandse overheden. Bij deze gedragingen wordt er schade toegebracht aan zwaarwegende belangen, zoals de nationale veiligheid en de veiligheid van personen. Spionageactiviteiten tasten de soevereiniteit van Nederland aan. Spionageactiviteiten zijn niet alleen gericht op overheden en volkenrechtelijke organisaties, maar ook op bijvoorbeeld bedrijven en universiteiten. Hierbij wordt steeds meer gebruikgemaakt van digitale- en technische middelen. Daarom is het van belang dat er voldoende middelen beschikbaar zijn om spionage tegen te gaan. Het huidige strafrecht biedt nog onvoldoende mogelijkheden om op te treden tegen spionageactiviteiten waarbij geen sprake is van een schending van staats-, ambts- of bedrijfsgeheimen, maar die wel schadelijk zijn voor de Nederlandse belangen.
Nieuwe voorstellen
Voorgesteld wordt om strafbaar te maken als een persoon namens een buitenlandse overheid spionageactiviteiten verricht, waardoor zwaarwegende Nederlandse belangen in gevaar worden gebracht. Voor dit strafbaar feit kan een gevangenisstraf van maximaal zes jaar worden opgelegd. Ook personen die anderen aanzetten tot het uitvoeren van dit feit wordt strafbaar gesteld. Daarnaast wordt voorgesteld de strafmaat van een aantal computerdelicten te verhogen, aangezien computerdelicten een belangrijke rol kunnen spelen bij spionageactiviteiten. Niet strafbaar is het uitwisselen van ‘normale’ informatie, zoals in de journalistiek, wetenschap en diplomatieke- of gewone bedrijfsactiviteiten. Dit is weer anders als een persoon zijn positie misbruikt voor het verrichten van spionageactiviteiten.
Op dit moment is het wetsvoorstel in de consulatiefase, waarna de Raad van State zich nog zal buigen over het nieuwe wetsvoorstel.