Tweede Kamer stemt voor verhoging maximale gevangenisstraf doodslag

De maximale gevangenisstraf voor doodslag wordt, als het aan de Tweede Kamer ligt, verhoogd van vijftien naar 25 jaar. Een Kamermeerderheid nam onlangs een wetsvoorstel aan dat dit mogelijk moet maken. Het doel van de verhoging is het verkleinen van het ‘strafgat’ met moord, waarop een maximale tijdelijke gevangenisstraf van dertig jaar staat.

Moord en doodslag: twee delicten die veel op elkaar lijken en daarom ook vaak door elkaar worden gehaald. Toch bestaan tussen beide strafbare feiten belangrijke verschillen. Zo is de dood van het slachtoffer in geval van moord het gevolg van een vooropgezet plan, terwijl dat bij doodslag niet zo hoeft te zijn. Het belang van dit verschil werd ruim twintig jaar geleden al benadrukt door de Hoge Raad in een uitspraak die veel rechtenstudenten wel zullen kennen. Een tweede verschil tussen moord en doodslag zit hem in de straf. Een bewezenverklaarde moord kan een levenslange of maximaal dertig jaar gevangenisstraf opleveren, terwijl op doodslag maximaal vijftien jaar celstraf staat.

Dit ‘strafgat’ ontstond in 2006, toen de wetgever de strafmaxima van een flink aantal delicten opnieuw bekeek en de maximale tijdelijke gevangenisstraf voor moord van twintig naar dertig jaar bracht. Hij verhoogde de maximale celstraf voor doodslag echter niet. Drie jaar geleden riep de rechtbank in Rotterdam de politiek op om dit alsnog te doen. Aanleiding hiervoor was de zaak tegen Bekir E., die net was veroordeeld voor het doden van de zestienjarige Hümeyra. E. kreeg voor doodslag ‘slechts’ veertien jaar cel, wat leidde tot woede bij de nabestaanden van de scholiere. Het gerechtshof in Den Haag veroordeelde E. een jaar later overigens wél voor moord en legde hem twintig jaar cel en tbs op.

Wetsvoorstel

De zaak tegen Bekir E. laat zien dat moord en doodslag in de praktijk dichter bij elkaar liggen dan het Wetboek van Strafrecht doet vermoeden. Daarom diende het kabinet vorig jaar een wetsvoorstel in dat de maximale gevangenisstraf voor doodslag moet verhogen van vijftien naar 25 jaar. Hierdoor wordt het strafverschil met moord kleiner. Dilan Yeşilgöz-Zegerius, de minister van Justitie en Veiligheid, wil hiermee bovendien tegemoetkomen aan de roep om strengere straffen in de samenleving.

Zij kreeg hiervoor in de Tweede Kamer in eerste instantie niet alle partijen mee. Zo vonden GroenLinks, D66, de ChristenUnie en Volt dat een verhoging van vijftien naar twintig jaar voor nu voldoende is. Kamerlid Joost Sneller (D66) wees er in dit kader op dat het huidige strafmaximum van vijftien jaar bijna nooit voorkomt in de rechtszaal. “Dat geeft wel aan hoe zelden dit knelt”, aldus Sneller. De PvdA begreep de gedachte achter het wetsvoorstel wel, maar gaf ook aan hoe belangrijk preventie is in dit soort zaken. JA21 en BBB zijn juist uitgesproken voorstander van de nieuwe wet en stelden zelfs voor hem te vernoemen naar Hümeyra.

De reacties uit de rechtspraktijk zullen de minister waarschijnlijk nog niet geruststellen. Zo vinden advocaten en rechters ook dat voor het bestraffen van doodslag kan worden volstaan met een maximum van twintig jaar. Zij wijzen daarbij op de mogelijkheid van gekwalificeerde doodslag, een aparte vorm van doodslag waarbij iemand om het leven wordt gebracht om een ander strafbaar feit te verbergen. Rechters kunnen hiervoor al maximaal dertig jaar celstraf opleggen. Een verdere verhoging van het strafmaximum zou dan niet nodig zijn.

Stemming

Het wetsvoorstel werd desondanks met een ruime meerderheid aangenomen en ligt nu bij de Eerste Kamer. Men is daar nu bezig de bespreking van het wetsvoorstel voor te bereiden. De verwachting is dat ook in de Eerste Kamer een meerderheid met de verhoging van het strafmaximum voor doodslag zal instemmen. De wet zou dan op zijn vroegst in het najaar van 2023 in werking kunnen treden.

Lees ook: Grapperhaus en Dekker willen verhoging van maximale gevangenisstraf voor doodslag

TIP! Komt je bachelor- of masterscriptie eraan en zie je daar nu al tegenop? Geen nood, onze online scriptiecursus is terug! In twee intensieve middagen krijg jij de theoretische én praktische handvatten aangereikt om van jouw scriptie een succes te maken. Bekijk alle informatie hier.