Ongeveer 65.000 stemmen die per brief zijn uitgebracht zijn niet meegeteld in de einduitslag, zo melden de NOS en Open State Foundation. Het aantal niet meegetelde stemmen is goed voor bijna één zetel. De oorzaak voor het groot aantal lijkt te liggen in fouten die zijn gemaakt bij het poststemmen.
Door Caspar Bottemanne
Vanwege de corona pandemie heeft de regering besloten briefstemmen voor een grote groep Nederlanders mogelijk te maken. De maatregel was bestemd voor kwetsbare personen van 70 jaar of ouder. Zij kregen de kans om hun stem per post uit te brengen, zodat zij niet naar een stembureau hoefden te gaan om zo een kans op besmetting te ontwijken. In de loop naar de verkiezingen kwam er een hoop kritiek op de maatregel. Naast inhoudelijke bezwaren werd de procedure ook onder de loep genomen. Bij het briefstemmen dient men twee enveloppen te gebruiken. In één envelop dient het stembiljet gedaan te worden, in de andere de stempas. Op deze wijze kunnen de tellers van de stemmen de stempas en het stembiljet uit elkaar houden, zodat het stemgeheim wordt verzekerd. Dit lijkt echter heel vaak te zijn misgegaan.
Problemen bij de telling
Bij de telling kwamen tellers erachter dat veel mensen de instructies niet hadden begrepen. De stempas en het biljet waren vaak bij elkaar gedaan, ook ontbrak redelijk vaak de stempas volledig. Deze stemmen diende ‘ter zijde’ te worden gelegd. De consequentie hiervan is dat de stemmen noch bij de uitslag noch bij de opkomst mogen worden geteld. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten concludeerde een paar dagen voor de verkiezingen dat een groot deel van de stemmen niet correct was ingestuurd. Minister Ollongren heeft na deze signalen ingegrepen. Bij bepaald ingestuurde briefstemmen mochten zij wel worden geopend, waar dit voorheen niet toegestaan was. De reden hiervoor was dat de belangen van het wel meetellen van de stemmen moest worden afgewogen tegen het stemgeheim.
Hertellen en onduidelijkheden
Na de wijziging van de tellingsregels ontstonden nieuwe problemen, er moesten een hele hoop stemmen worden geteld die geen adres op de envelop stonden. Deze stemmen waren in de envelop gedaan voor de stempas en daar stond nou net geen adres op. Postbedrijven moesten duizenden enveloppen doornemen in de hoop een indicatie te vinden van de betreffende gemeente. Daarnaast bestaan er nog vragen over mogelijke dubbeltellingen. Het is mogelijk dat mensen het stembiljet en de stempas onafhankelijk van elkaar op de post hebben gedaan waardoor er mogelijk dubbel geteld is.