Het is gebruikelijk dat instellingen en organisaties, zoals onderwijs- en zorginstellingen, een rookverbod hebben op hun eigen terrein. Buiten dit eigen terrein heeft een instelling daar niks over te zeggen, omdat het openbare grond betreft. In de gemeenteraad van Groningen wordt momenteel geprobeerd om een basis te leggen voor de mogelijkheid om deze rookvrije zone uit te breiden tot buiten het eigen terrein van een instelling.
Door Gracièla van Duinkerken
Het zijn de organisaties en instellingen zelf die zich hard hebben gemaakt om het verbod op roken uit te breiden, zodat dit verbod zich ook uit kan strekken tot buiten hun eigen terrein op openbaar gebied. Het wordt namelijk raar gevonden door hen, en dat wordt ook beaamd door het college van B en W, dat eigen terreinen rookvrij zijn en er niet gerookt mag worden, maar het een meter voor de deur wel weer mag. Voorstanders van het voorstel zien dit slechts als een beperkte inperking van de rechten van rokers. Hoewel de gemeente na goedkeuring van het voorstel zelf op bepaalde plekken het roken zou kunnen verbieden, laten zij dit initiatief bij de verschillende instellingen en organisaties die een aanvraag moeten doen.
Nieuwe verordening
Om de peuk ook verderop in de straat buiten het eigen terrein van de instelling of organisatie te verbieden, zal de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) aangepast moeten worden. Om tegelijkertijd niet in strijd met de Tabakswet te handelen zal het, bij het verbannen van sigarettenrook, ook nodig zijn om alle andere soorten rook te verbieden. Groningen breidt zijn APV dan ook uit met een verbod op ‘hinderlijke rookgassen’ in de omgeving van rookvrije instellingen en organisaties, zoals ziekenhuizen en scholen. Strikt genomen zou je ook niet langer mogen barbecueën of scooter rijden in deze rookvrije zone, maar dat wordt gezien als te ver gezocht. Er zal ‘slechts’ toezicht op sigarettenrook gehouden worden.
Kritiek
De voornaamste kritiek richt zich op de handhaving. Handhaving wordt overgelaten aan de instellingen zelf. Van een school of ziekenhuis wordt verwacht dat zij vooral zelf een oogje in het zeil houden op het door hun beoogde rookvrije plein of straat en voorbijgangers te informeren en aan te spreken. Nu handhaving aan de instellingen zelf wordt overgelaten, en zij niet de bevoegdheden hebben om te handhaven en boetes uit te delen, wordt het door sommigen gezien als symboolpolitiek en ‘een wassen neus’.
Volgens het stadsbestuur is het ook niet de intentie dat er boetes uitgedeeld gaan worden, maar dat mensen elkaar aanspreken op het niet toegestane gedrag. Het gaat meer om het stellen van een norm. In hun ogen helpt het al als mensen weten dat er niet meer gerookt mag worden.
Komende maand zal de gemeenteraad de knoop doorhakken. Groningen is, als dit doorgaat, de eerste gemeente in Nederland die zo een maatregel invoert.
Ten tijde van het schrijven van dit artikel was de uitslag nog niet bekend. Inmiddels is duidelijk dat Groningen als eerste Nederlandse stad een rookverbod gaat instellen voor publieke ruimtes in de buurt van instellingen die daarom vragen. Een van deze instellingen is het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).