Je bent na een gezellig feestje en wat glazen op toch achter het stuur gestapt of je rijdt ergens veel harder dan is toegestaan. Een oplettende agent zet je aan de kant. Gevolg: rijbewijs kwijt. Mag je rijbewijs worden ingenomen, wat zijn de gevolgen en wat kun je ertegen doen?
Wie op Google zoekt naar informatie over ingevorderde rijbewijzen, komt daarbij onder andere ‘rijbewijs ingevorderd alcohol’ en ‘rijbewijs ingevorderd snelheid’ tegen. Niet zo gek, want dit zijn twee van de mogelijkheden om je rijbewijs kwijt te raken. Volgens artikel 164 lid 2 van de Wegenverkeerswet (WVW) kan de politie in de volgende gevallen je rijbewijs innemen:
- Een hoger alcoholgehalte dan is toegestaan (sub a-b). In het geval van een beginnend bestuurder is de grens 350 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht. Indien er geen sprake is van een beginnend bestuurder, dan is de grens 570 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht.
- Overtreding van artikel 163, inhoudende het weigeren mee te werken aan een ademonderzoek (sub c)
- Overschrijding van de maximumsnelheid met vijftig kilometer per uur of meer door een bestuurder van een motorrijtuig (sub d)
- Overschrijding van de maximumsnelheid met dertig kilometer per uur of meer door een bestuurder van een bromfiets (sub e)
Lid 3 van artikel 164 meldt dat het rijbewijs ook ingevorderd kan worden als je door een overtreding de veiligheid op de weg ernstig in gevaar hebt gebracht.
Gevolgen en procedures
Rijbewijs afgepakt, wat nu? Eén ding is duidelijk: op het moment dat je rijbewijs is ingevorderd, mag je geen motorvoertuig meer besturen. De politie stuurt je rijbewijs binnen drie tot vijf dagen naar de officier van justitie, die vervolgens binnen tien dagen moet beslissen of het rijbewijs wordt ingehouden of wordt teruggegeven aan de bestuurder. Hoelang het rijbewijs ingehouden blijft is afhankelijk van de overtreding en of het de eerste keer is.
Klaagschrift
Binnen deze termijn van tien dagen kun je een verzoek tot teruggave indienen bij het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie (CVOM) vanwege dringende redenen, zoals het nodig hebben van je rijbewijs voor werk. Je kunt er ook voor kiezen om een verzoek te doen bij de rechter. Dit verzoek noemen we een klaagschrift, dat je indient bij de rechtbank. De rechtbank dient (in beginsel) binnen twee weken een zitting te organiseren waar het klaagschrift inhoudelijk wordt behandeld. Op die zitting wordt besloten of je het rijbewijs eerder terug krijgt van de rechter.
Naast de invordering en inhouding van het rijbewijs komt er vervolging van het strafbare feit. Als je rijbewijs ingevorderd is, dan komt er normaal gesproken een OM-zitting of zitting bij de rechter. Je kunt dus een oproep krijgen voor de OM-zitting of een dagvaarding voor de rechter.
OM-zitting
Hierbij verschijn je bij de officier van justitie om de situatie te bespreken, er is geen rechter bij betrokken. Bij een OM-zitting kunnen verschillende soorten straffen worden opgelegd, waaronder een geldboete en taakstraf (maximaal 180 uur). Als het gaat om rijden onder invloed of een snelheidsovertreding wordt er ook gesproken over de ontzegging van de rijbevoegdheid. De officier van justitie doet een voorstel voor de straf (strafbeschikking). U kunt deze accepteren of weigeren. Als je het voorstel accepteert, dan wordt er een strafbeschikking gestuurd. Je kan altijd nog binnen veertien dagen verzet instellen tegen de strafbeschikking. Als je niet akkoord gaat met het strafvoorstel, dan wordt de zaak doorgestuurd naar de rechter.
Zitting bij de rechter
Je kunt van het Openbaar Ministerie een dagvaarding ontvangen. De dagvaarding is de ‘klassieke’ procedure, ofwel: je ontvangt een dagvaarding met datum per post en verschijnt vervolgens met een advocaat voor de rechter. Bij de rechter wordt de situatie en persoonlijke omstandigheden besproken. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf. De rechter kan een boete, taakstraf, gevangenisstraf opleggen en/of ontzegging van de rijbevoegdheid. De rechter kan dit ook (deels) voorwaardelijk opleggen. De officier van justitie kan dat niet bij een OM-zitting.
