Er wordt menig kritiek geuit over hoe bestuurlijke sancties zich verhouden tot strafrechtelijke sancties. Hierbij valt te denken aan het ongevraagde advies van de Afdeling advisering van de Raad van State uit 2015. Er zou bijvoorbeeld minder bescherming zijn voor burgers in het bestuursrecht dan in het strafrecht. Leden van de VVD-fractie hebben de minister voor Rechtsbescherming daarom gevraagd om een visie op de rechtseenheid tussen het bestuursrecht en het strafrecht.
Door Donny Buisman
Op 23 november jl. heeft de minister Dekker daarom in een brief gereageerd op de Vaste Commissie voor Justitie en Veiligheid. In deze brief heeft minister Dekker eveneens een opsomming gegeven van alle wetsvoorstellen en onderzoeken in dat verband. Voor de rechtenstudenten onder ons een interessant overzicht voor scriptieonderwerpen.
Rechtseenheid in bestuurs- en strafrecht
Hoe zit het met de verhouding tussen het bestuursrecht en het strafrecht? Minister Dekker beschrijft in zijn brief dat de rechtseenheid tussen strafrecht en bestuursrecht “geen absoluut gegeven is dat aan de hand van objectieve criteria kan worden getoetst. In het licht van de kwaliteit van de rechtsstaat is rechtseenheid tussen de verschillende rechtsgebieden op zichzelf genomen een belangrijk doel.”
Dekker benoemt eerst de verschillen tussen de twee rechtsgebieden. Het strafrecht reguleert de positie van de overheid als beschermer van fundamentele rechtsgoederen van burgers. Voorbeelden hiervan zijn het menselijk leven, de lichamelijke integriteit en de gezondheid. Het bestuursrecht normeert eveneens de verhouding tussen bestuursorganen en burgers. Dit wordt op uiteenlopende gebieden gedaan. De ordening van de samenleving neemt daar een voorname plaats in. Dit fundamentele verschil neemt volgens Dekker niet weg dat beide rechtsgebieden elkaar beïnvloeden en op deelterreinen naar elkaar toe zijn gegroeid.
Dit laat volgens minister Dekker echter onverlet dat rechtseenheid op zichzelf genomen niet moet worden nagestreefd. Hier is enkel ruimte voor indien ontwikkelingen daartoe aanleiding geven. Daardoor kan van tijd tot tijd worden bezien of de verschillen tussen de rechtsgebieden nog te rechtvaardigen zijn. Wanneer dit niet zo is kan worden bezien welke voorzieningen daarvoor moeten worden getroffen. Een advies van de Afdeling advisering van de Raad van State is bijvoorbeeld zo’n ontwikkeling. Minister Dekker vervolgt deze brief door nog een aantal vragen over het verschil in rechtsbescherming onder het strafrecht in vergelijking met het fiscale recht en bestuursrecht te beantwoorden.
Tijdplanning
De leden van de PvdA-fractie hebben om een overzicht verzocht van alle onderzoeken en wetsvoorstellen in dit kader. De minister heeft hier gehoor aan gegeven door op pagina 8-9 een opsomming te geven van alle wetsvoorstellen en onderzoeken die ter uitvoering van een nader rapport worden opgesteld of worden uitbesteed. Dit overzicht is, in het kader van ‘beter goed gestolen dan slecht verzonnen’, een inspirerende lijst voor de rechtenstudenten onder ons die nog naarstig op zoek zijn naar een scriptieonderwerp!