Een 56-jarige Russische Nederlander moet achttien maanden de cel in. Dat heeft de rechtbank in Rotterdam onlangs besloten. Dmitri K. zou goederen naar zijn geboorteland hebben geëxporteerd en zodoende Europese sancties hebben overtreden. Het bedrijf van K. moet hiervoor ook een boete van 200.000 euro betalen.
Negen jaar geleden legde de Europese Unie (EU), als reactie op de annexatie van de Krim, diverse economische en diplomatieke sancties op aan Rusland. Zo mocht het land zijn stemrecht in de Raad van Europa niet langer uitoefenen en kregen bepaalde Russische bedrijven te maken met een transactieverbod voor het grondgebied van alle EU-lidstaten. Het doel van deze sancties was om de ‘economische basis van Rusland te verzwakken’, zodat het land ‘minder gemakkelijk oorlog kan voeren’.
De verschillende maatregelen hebben Rusland er helaas niet van kunnen weerhouden om vorig jaar Oekraïne binnen te vallen en een slepende oorlog te ontketenen. Hierop besloot de EU om de sancties te intensiveren; vijf maanden geleden werd nog het elfde verzwaarde sanctiepakket aangenomen. Europese banktegoeden van hoge Russische functionarissen zijn sindsdien bevroren en westerse bedrijven mogen geen zaken meer doen met ondernemingen in Rusland.
Microchips
Opsporingsautoriteiten komen de laatste tijd echter steeds vaker mensen en bedrijven op het spoor die deze sancties actief proberen te ontduiken. Hierop staan flinke straffen, die overigens per EU-lidstaat verschillen. Zo kunnen Nederlanders die de sancties omzeilen op basis van de Sanctiewet en de Wet op de Economische Delicten (WED) zomaar een gevangenisstraf van zes jaar, een taakstraf of een geldboete van maximaal 90.000 euro verwachten. Bedrijven die zich niet aan de sancties houden, kunnen nog hogere boetes tegemoetzien.
Dmitri K., een 56-jarige Rus die tot voor kort in het Gelderse Gorssel woonde, kan hierover meepraten. Het Openbaar Ministerie (OM) en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) verdenken hem ervan handel te hebben gedreven met zijn geboorteland. K. zou microchips aan Rusland hebben geleverd die voor zowel vreedzame als militaire doeleinden zouden kunnen worden gebruikt. Hij had hiervoor een constructie bedacht die de buitenwereld moest doen geloven dat hij de chips verkocht aan een bedrijf op de Malediven, terwijl ze in werkelijkheid naar Rusland gingen. Dmitri K. werd vorig jaar opgepakt en zat vier maanden vast. Het OM eiste tegen K. een gevangenisstraf van drie jaar en een boete van 350.000 euro.
Verdienmodel
Vorige week kwam de rechtbank in Rotterdam tot een lagere straf, omdat niet kon worden bewezen dat de geleverde microchips ook daadwerkelijk in Oekraïne zijn gebruikt. Dmitri K. moet desondanks anderhalf jaar de gevangenis in. Zijn bedrijf moet bovendien een boete van 200.000 euro betalen. K. heeft in de ogen van de rechter ‘bewust en opzettelijk de door de Europese Unie in het leven geroepen beperkingen omzeild en daarmee internationale en nationale wetgeving ondermijnd’. Hij zag de levering van de chips als zijn ‘verdienmodel’ en hield op geen enkele manier rekening met de mogelijke gevolgen van zijn handelswijze voor de oorlog in Oekraïne, iets dat de rechter hem zwaar aanrekent.
Het OM is, ondanks de lagere straf, tevreden met het vonnis. Dmitri K. was overigens zelf niet bij de uitspraak aanwezig. Hij vluchtte negen maanden geleden, kort na zijn vrijlating uit voorlopige hechtenis, met zijn gezin naar Moskou.