De Afdeling advisering van de Raad van State heeft forse kritiek geuit op het wetsvoorstel van de regering om het eigen risico voor de zorgverzekering te verlagen van 385 euro naar 165 euro per jaar. In het advies stelt de Raad dat het voorstel ongericht is en nadelige gevolgen kan hebben voor zowel verzekerden als de betaalbaarheid van de zorg.
Met het voorstel wil de regering voorkomen dat mensen noodzakelijke medische zorg uitstellen of mijden vanwege financiële redenen. Vooral kwetsbare groepen zoals mensen met een laag inkomen of een slechte gezondheid zouden volgens de toelichting gebaat zijn bij een lager eigen risico.
Ongericht wetsvoorstel
De Raad van State waarschuwt echter dat het voorstel die groepen juist niet effectief helpt en noemt het daarom ‘ongericht’. Omdat de verlaging voor iedereen geldt, stijgt de zorgpremie waarschijnlijk met zo’n 200 euro per jaar. Hierdoor kunnen met name arbeidsongeschikten en mensen met een laag inkomen, die het eigen risico nu niet volledig betalen, er financieel op achteruitgaan.
Daarnaast betwijfelt de Raad van State of de maatregel op lange termijn effect heeft. Vanaf 2030 wordt het eigen risico opnieuw jaarlijks geïndexeerd, waardoor een geleidelijke stijging te verwachten is. Volgens de Raad van State is onduidelijk hoe de regering op langere termijn de financiële toegankelijkheid van de zorg wil waarborgen.
De Raad van State waarschuwt ook voor een mogelijke toename van de zorgvraag doordat de financiële drempel voor zorggebruik lager wordt. Dit kan de druk op de zorg verder verhogen, zowel qua kosten als personeel.
Advies: gerichte maatregelen
De Raad van State adviseert het kabinet om het wetsvoorstel alleen bij de Tweede Kamer in te dienen als het wordt aangepast. Volgens de Raad van State is het effectiever om de toegang tot zorg voor kwetsbare groepen te verbeteren via gerichte maatregelen, zonder de brede nadelen van een algemene verlaging van het eigen risico.
Op dezelfde dag bracht de Raad van State ook advies uit over het wetsvoorstel tot afschaffing van de tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten. Samenhang tussen beide voorstellen maakt volgens de Raad van State de financiële gevolgen voor deze groep extra zorgelijk.