Eerder deze maand heeft de Poolse rechter geoordeeld dat Polen zich niet hoeft te houden aan een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Het gaat om een uitspraak van het hof over de rechterlijke macht in Polen. De Poolse rechter vindt dat de uitspraak tegen de grondwettelijke bepalingen van het land ingaat.
Door Noortje Figee
De zaak draait om de invoering van een tuchtkamer voor Poolse rechters. Rechters die kritisch zijn geweest over de Poolse regering moeten voor deze tuchtkamer verschijnen. De tuchtkamer kan de rechterlijke immuniteit ontnemen, waardoor de rechters strafrechtelijk vervolgd kunnen worden. Het Europees Hof is van oordeel dat de tuchtkamer de rechtsstaat aantast, omdat rechters hierdoor niet meer volledig hun werk kunnen uitoefenen. De Europese Commissie heeft eerder ook al gevraagd om de tuchtkamer in te trekken.
Botsingen voorkomen
Dat de “fundamentele principes van EU-wetgeving” worden aangetast, is volgens Polen zelf niet de bedoeling. De uitspraak van de Poolse rechter moet naar eigen zeggen juist botsingen tussen nationale wetgeving en EU-wetgeving voorkomen. Volgens de Poolse recht is niet de Europese wetgeving leidend, maar wat in de nationale grondwet staat. De nationale grondwet moet daarom leidend zijn bij het nemen van beslissingen.
Met het Europees Hof als hoogste rechtsprekende macht wordt ervoor gezorgd dat door de gehele Europese Unie dezelfde regels worden toegepast. Nu Polen daarvan afwijkt, bestaat de kans dat er meer verdeeldheid binnen de Unie ontstaat, vrezen critici. Bovendien bestaat de kans dat Polen uit de Unie vertrekt.
De verhoudingen tussen de EU en Polen kunnen de komende tijd nog verder op scherp worden gezet. De Poolse rechter spreekt zich op 3 augustus a.s. namelijk uit over de vraag of de Poolse, nationale wet boven Europees recht gaat.