Bijna een jaar geleden werd een onderzoek gestart naar grensoverschrijdend gedrag door oud-Kamervoorzitter Khadija Arib. Arib verliet hierna de Kamer en sprak van een dolsteek door Vera Bergkamp, de huidig Kamervoorzitter. Arib heeft tot op de dag van vandaag geen inzage in de klachten over het grensoverschrijdende gedrag. Ze eist nu inzage in deze klachten over haar en stelt advocatenkoppel Knoops aan.
Oud-Kamervoorzitter Khadija Arib kondigde in oktober 2022 aan dat zij de Tweede Kamer zou verlaten. Zo was duidelijk geworden dat het presidium, het bestuur van de Tweede Kamer, Arib onderzocht voor grensoverschrijdend gedrag. Arib stelde dat dit de reden was dat zij niet meer kon functioneren als parlementariër. ‘Ik voel me niet langer vrij en veilig in deze omgeving’, schreef Arib in haar verklaring via Twitter.
Het presidium zou twee anonieme klachten over Arib hebben binnengekregen. Hierin zou gesproken zijn over ‘machtsmisbruik’ door Arib tijdens haar Kamervoorzitterschap, dat er ‘een schrikbewind’ door haar gevoerd is en dat er een ‘onveilige werkomgeving’ zou zijn.
Dolsteek in de rug
Arib gaf aan niet mee te zullen werken aan een onderzoek waarvoor mensen ‘achter mijn rug om actief op zoek gaan naar klachten’. Volgens haar was het ‘een dolsteek in haar rug’ door huidig Kamervoorzitter Vera Bergkamp. Bergkamp bestreed dat en zei dat de beslissing om een onderzoek te bevelen haar ‘zwaar viel’.
In drieënhalf jaar tijd zouden 23 medewerkers hebben geklaagd over Arib. Zij hebben zich gemeld bij vertrouwenspersonen en bedrijfsartsen. Volgens Arib heeft dit te maken met de opdracht die zij bij haar aantreden als Kamervoorzitter in 2016 kreeg. Zo moest zij orde op zaken stellen bij de ambtelijke organisatie van de Kamer. Medewerkers zouden haar optreden ‘als streng hebben ervaren’. ‘Maar in zo’n omgeving is dat noodzakelijk’, aldus Arib.
Zomergasten
Op 6 augustus 2023 was Arib te gast bij het VPRO-programma Zomergasten en ging ze dieper in op het onderzoek dat tegen haar loopt. Ze had veel kritiek op Bergkamp. ‘Als Kamervoorzitter heb je je te houden aan de regels en afspraken die er zijn, aan het reglement van orde en aan de grondwet. Zij heeft geen enkele bevoegdheid om een onderzoek te starten, laat staan of je redenen hebt om dat te doen, want dat weet ik allemaal niet. Tot op de dag van vandaag weet ik niet wat de beschuldigingen zijn, wie die anonieme brieven hebben geschreven. We zijn nu bijna een jaar verder en tot op de dag van vandaag weet ik niet waar het over gaat.’
Daarnaast zou Bergkamp zich niet aan de wet hebben gehouden. ‘Journalisten kunnen beroep doen op de Wet open overheid; dat is een wet waar de Tweede Kamer ook onder valt. Alle stukken die over mij zijn verzameld moeten openbaar zijn en er zijn journalisten die precies willen weten wat er aan de hand is.’ Volgens Arib zijn er bijna duizend stukken over haar verzameld sinds ze voorzitter-af is. ‘Dus niet vorig jaar, toen de anonieme brief binnenkwam, maar veel eerder. Die stukken worden niet openbaar gemaakt. De Kamer mag het niet inzien, niemand mag het inzien. Hoe kan het dat er stukken zijn verzameld terwijl ik nog Kamerlid was, en ik weet van niks? Ik wil gewoon die stukken hebben en journalisten ook. Dat maakt dat deze hele actie vanuit Bergkamp niet deugt.’
Eis inzage klachten
Arib eist formeel inzage in de beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast wil ze alle relevante documenten die daarbij horen inzien, bevestigt Arib na berichtgeving van de Volkskrant.
Verder heeft Arib de advocaten Geert-Jan en Carry Knoops aangesteld en een officieel verzoek om de stukken in handen te krijgen neergelegd bij Tweede Kamervoorzitter Bergkamp. ‘Ik heb recht op volledige informatie’, stelt Arib in de Volkskrant. ‘Ik wil daarover zelf kunnen beschikken en er ook met mijn advocaten over kunnen overleggen.’
Mogelijkheid tot inzage
De “gedelegeerde opdrachtgevers” (wetenschappers van buiten de Kamer die toezien op het onderzoek) geven aan dat Arib de mogelijkheid heeft tot inzage in de relevante stukken, inclusief de anonieme brieven. ‘Echter, de zorgvuldigheid en evenwichtigheid zijn de redenen dat zowel wij als de onderzoekers zeer terughoudend zijn met het verspreiden, verstrekken c.q. rondsturen van informatie, inclusief stukken. Maar alle betrokkenen hebben de gelegenheid om kennis te nemen van voor hen relevante stukken.’
Daarnaast willen de “gedelegeerde opdrachtgevers” niet inhoudelijk ingaan op de recente berichten. Ze zeggen dat ze zich willen verantwoorden voor het verloop van het onderzoek zodra het rapport klaar is. Het is nog niet duidelijk wanneer dit zal zijn.