Omwonenden van Schiphol, gesteund door Stichting SchipholWatch en strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq, bereiden een rechtszaak voor wegens mishandeling. De zaak richt zich tegen luchtvaartmaatschappijen KLM en Transavia en tegen de Nederlandse staat als aandeelhouder van de luchthaven. De aangifte wordt naar verwachting in februari 2025 ingediend.
De bewoners klagen over jarenlange slaapverstoring door ernstige geluidsoverlast van nachtelijke vluchten. Volgens Ficq worden mensen ’s nachts onverwacht gewekt door het lawaai van vliegtuigen, wat leidt tot stress en gezondheidsproblemen, zoals verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten. “De nacht is bedoeld om bij te komen. Als dat je wordt afgenomen, is dat misdadig. Je wordt beroofd van je gezondheid,” aldus Ficq. Ze benadrukt dat de voortdurende onzekerheid door wisselend overheidsbeleid de situatie verergert, omdat bewoners niet meer weten waar ze aan toe zijn.
De eis is dat er tussen 23.00 uur en 07.00 uur geen vluchten meer plaatsvinden, om zo de nachtrust van omwonenden te waarborgen. Ficq hoopt dat de rechter zal vaststellen dat nachtelijk vliegverkeer een vorm van mishandeling is. “Gezondheid en slaap zijn zo ongelooflijk belangrijk, daar kan niet mee gespeeld worden,” voegt ze toe. De advocaat stelt dat het niet acceptabel is dat multinationals zonder consequenties de gezondheid van mensen in gevaar brengen.
Mishandeling (300 Sr)
Om mishandeling te kunnen aantonen volgens artikel 300 van het Wetboek van Strafrecht, moet sprake zijn van opzettelijk handelen dat lichamelijk letsel of pijn veroorzaakt. Dit betekent dat de dader bewust de intentie moet hebben gehad om schade toe te brengen of dat hij zich bewust moet zijn geweest van de kans op schade en deze kans heeft aanvaard. In het geval van de geluidsoverlast rond Schiphol moet worden aangetoond dat de betrokken partijen wisten of hadden moeten weten dat hun handelen (of nalaten) leidt tot ernstige verstoring van de nachtrust en daarmee tot gezondheidsproblemen bij de omwonenden. Als deze elementen kunnen worden bewezen, kan de voortdurende geluidsoverlast worden gezien als een vorm van mishandeling.
Eerdere procedures
Eerder dit jaar voerden een andere groep omwonenden, de Stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV), met succes een civielrechtelijke procedure tegen de staat over de geluidshinder van Schiphol. De rechter oordeelde dat de staat bij de besluitvorming over het luchtverkeer van en naar Schiphol geen evenwichtige belangenafweging tussen omwonenden, de luchtvaart en de luchthaven maakt. De belangen van omwonenden worden stelselmatig niet op de juiste manier meegewogen, wat in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Bovendien wordt de geldende regelgeving onvoldoende gehandhaafd, waardoor de staat onrechtmatig handelt.
Advocaat Bénédicte Ficq deed in het verleden al aangifte tegen de tabaksindustrie en tegen grote industriebedrijven als Tata Steel en Chemours vanwege de schade die zij aanrichten aan de volksgezondheid. De aangifte tegen de tabaksindustrie leidde niet tot vervolging, maar de zaken tegen Tata Steel en Chemours worden nog altijd onderzocht door het Openbaar Ministerie.