Een groot aantal strafzaken tegen bedrijven wordt buiten de rechter om afgedaan. Zo voorkwam het Openbaar Ministerie jarenlange procedures door ING niet te vervolgen vanwege fouten die zijn gemaakt bij het voorkomen van witwassen. Het kwam tot een schikking waarbij ING 775 miljoen euro moest betalen. Hier kwam veel kritiek op. OM-topman Gerrit van der Burg is van mening dat als het OM en een verdacht bedrijf buiten de rechter om met elkaar een schikking afspreken, de rechter voortaan alsnog naar die schikking moet kunnen kijken.
Door Rose-Marie Mühren
Volgens critici kunnen grote bedrijven hun fouten achter de schermen aftikken zonder verantwoording aan een rechter af te leggen. Ook bedrijven zoals KPMG en Vimpelcom kwamen eerder tot een miljoenenschikking.
Eind vorig jaar is in de Twee Kamer een motie van de SP en D66 aangenomen om de rechter mee te laten kijken met schikkingen. Het OM steunt die verandering. Volgens Van der Burg zouden schikkingen van 2 miljoen of hoger door een rechter kunnen worden getoetst. De rechter zal dan kijken of er sprake is van een strafbaar feit en of het bedrag dat betaald moet worden in verhouding staat tot de misstand. Een mogelijke openbare, marginale rechterlijke toets kan de maatschappelijke kritiek op schikkingen wegnemen, aldus Van der Burg.
Er is een wetswijziging nodig om een dergelijke rechterlijke toets mogelijk te maken. Het OM zal dit idee verder verkennen met de minister van Justitie en Veiligheid.
Het OM pleit verder nog voor een verplichte ‘reclassering’ voor bedrijven. Er zou bijvoorbeeld een verbeterprogramma kunnen worden afgesproken in zaken als die van ING. Een onafhankelijke deskundige rapporteert dan aan het OM, zodat het OM kan controleren of een bedrijf de overeengekomen verbeteringen ook echt doorvoert. Bedrijven kunnen hier nu alleen nog vrijwillig aan meewerken.