Nieuwe Russische wet is ”Het ijzeren gordijn van het internet”

In Rusland wordt er massaal gedemonstreerd tegen nieuwe wetgeving die bedoeld is om cyberaanvallen gericht op Rusland tegen te gaan. Volgens de tegenstanders van de wet vormt de nieuwe wetgeving een inperking op de internetvrijheid. Het parlement stemde in februari voor de wet, die ook wel ”Het Digitale Ijzeren Gordijn” genoemd wordt. Indien bij een tweede stemming voor gestemd wordt en er goedkeuring van de Russische Federatieraad en president Poetin is, zal de wet definitief worden ingevoerd.

Door Bibi Santpoort

De wet zorgde voor protesten zoals Rusland deze al jaren niet gehad heeft. Duizenden mensen protesteerden in Moskou en andere Russische steden tegen de wet. In februari werd de wet door het parlement al voor de eerste maal ingestemd. Deze maand zal er een tweede stemming plaatsvinden. Als de wet door de tweede stemming komt is er alleen nog goedkeuring nodig van de Russische Federatieraad en president Poetin voordat de wet in werking zal treden. Naar verwachting zal Poetin instemmen.

Online ijzeren gordijn

De wet is bedoeld om het Russische deel van het internet, Runet, van de rest van de wereld te isoleren om zo cyberaanvallen te voorkomen. Door de afscherming is het Russische internet zelfstandig en derhalve niet meer afhankelijk van Amerikaanse servers. Er worden steeds meer maatregelen door Rusland genomen om het internet te reguleren. Zo is er bijvoorbeeld wetgeving waarin de verspreiding van nepnieuws en het beledigen van autoriteiten bestraft wordt met geldboetes en gevangenisstraffen. Nieuwsorganisaties en individuen riskeren forse boetes voor het verspreiden van nepnieuws. Wat er precies onder de definitie ‘nepnieuws’ valt wordt vaag omschreven en bovendien erg ruim geformuleerd.

Tegenstanders vinden dat de wetten worden gebruikt als censuurmiddel. De Russische overheid kan door de isolering en de screenings het internet zuiveren van kritiek op de overheid. De wetten vormen derhalve een gevaar voor de grondrechten van burgers. Russen worden veroordeeld voor opmerkingen op internet over Russische militairen activiteiten en over de kerk.

China

Rusland is zeker niet het enige land dat het internet onder een strenge overheidscontrole zet. In China worden al jaren internetpagina’s afgeschermd door de overheid. Het recht op vrijheid van meningsuiting, demonstratie en vereniging en de persvrijheid wordt in China al tijden door de overheid aan banden gelegd. Zo zijn er bepalingen in de wet die internetproviders verplichten persoonlijke data van gebruikers beschikbaar te stellen aan de autoriteiten en worden vrijwel alle sociale media kanalen afgeschermd. Tegenstanders in Rusland zijn bang dat het voorbeeld van China wordt gevolgd. Demonstranten hadden daarom spandoeken en borden met de teksten als “Handen af van het internet” en “Zeg nee tegen het isolement”.