In de Amerikaanse staat Texas is abortus sinds afgelopen 1 september alleen nog mogelijk onder heel strenge voorwaarden. Zo wordt het illegaal om zwangerschappen af te breken als het mogelijk is om een hartslag te horen. Ook krijgen personen die meehelpen aan het uitvoeren van de abortus een boete van tienduizend dollar, die zij moeten betalen aan de persoon die hen aangeeft.
Door Noortje Figee
Zwangerschappen afbreken wordt in Texas dus illegaal als er een hartslag waar te nemen is. Dit kan echter al gebeuren in de zesde week van de zwangerschap. Op dat moment weten veel vrouwen nog niet eens dat ze zwanger zijn. Dat maakt het haast onmogelijk om een abortus uit te voeren.
Ook personen die meehelpen aan het uitvoeren van de illegale abortus zijn strafbaar. Dat betekent dat niet alleen de vrouw zelf of de uitvoerend arts strafbaar is, maar ook de chauffeur of degene die psychische hulp biedt. En niet de staat, maar de burger mag hierop gaan controleren. De ‘klikspanen’ kunnen iedereen aanklagen die mogelijk betrokken is bij een illegale abortus. Wordt de helpende persoon schuldig bevonden, dan moet diegene de klikspaan tienduizend dollar betalen. Tegenstanders van de wet wijzen op het feit dat de boete intimiderend werkt, en op mogelijk misbruik van het procesrecht. Voor de klikspaan is er namelijk geen consequentie als iemand onschuldig wordt bevonden. Wordt de persoon vrijgesproken, dan zal hij of zij alsnog met hoge proceskosten zitten opgescheept.
Roe vs. Wade
De nieuwe, zeer strenge abortuswet staat haaks op de uitspraak ‘Roe vs. Wade’ uit 1973, waarin het Hooggerechtshof oordeelde dat een vrouw een grondwettelijk recht heeft op abortus. Het Hof besloot in deze zaak dat het ‘recht op abortus’ besloten ligt in het grondwettelijke ‘recht op privacy’. In de zaak werd besloten dat een ongeboren baby in de eerste twaalf weken nog geen persoon is en de keuze van een vrouw een grondrecht is. Bij het tweede trimester, dus week 13-27, is abortus ook toegestaan maar is het staten toegestaan om eigen procedures in te voeren. Vanaf 28 weken mag abortus verboden worden, zolang er uitzonderingen worden gemaakt. Van een uitzondering is bijvoorbeeld sprake als het leven van de aanstaande moeder in gevaar is.
Texas besluit toch anders. Er zijn in de wet geen uitzonderingen opgenomen voor het geval van verkrachting of incest. Sterker nog, de Republikeinse gouverneur Abbott zegt dat “onze Schepper [ons] zegende met het recht op leven maar er toch elk jaar miljoenen kinderen worden vermoord door abortus. In Texas maken we er werk van om die kinderen te redden.”
Grondwet
Abortusorganisaties hebben het Hooggerechtshof gevraagd om de wet te bekijken en ongrondwettelijk te verklaren. Met de benoeming van enkele zeer conservatieve rechters door oud-president Trump is het Hooggerechtshof echter naar de rechterkant van het politieke spectrum verschoven. Dat maakt de kans dat het abortusrecht wordt ingeperkt groter. Naar verwachting komt een uitspraak pas in juni 2022.
Een poging van abortusklinieken om de nieuwe abortuswet illegaal te laten verklaren is al afgewezen door het Hooggerechtshof. De wet blijft daarmee in elk geval voorlopig van kracht. Eén van de conservatieve rechters is Amy Coney Barrett, die het liefst abortussen wil verbieden. Met haar aanstelling werd al gevreesd voor een keerpunt na Roe vs. Wade.
Ook president Biden maakt er geen geheim van dat hij de Texaanse wet absoluut afkeurt. Het is een “ongekende aanval op de grondrechten van vrouwen” en een “onmiskenbare schending” van grondwettelijke rechten. De Amerikaanse regering heeft inmiddels laten weten een rechtszaak aan te spannen bij een federale rechtbank in de Texaanse hoofdstad Austin.
Steeds meer anti-abortuswetten
De beperking van het recht op abortus is al langer aan de gang. Zo is het in Louisiana en Missouri alleen mogelijk om de zwangerschap in de eerste zes tot acht weken af te breken, mits nog geen hartslag van de foetus te horen is.
In acht andere staten zijn er vergelijkbare wetten. Zo is in Alabama in de wet opgenomen dat een ongeboren kind een persoon is. Abortus wordt daarmee moord en dus een misdaad, waarvoor een arts een levenslange gevangenisstraf kan krijgen.