Het gebeurt niet vaak dat de politie bij haar werkzaamheden de hulp inroept van een voetbalclub. Toch is dat precies wat de politie Oost-Nederland afgelopen maart heeft gedaan. Zij en de Doetinchemse club De Graafschap hebben de handen ineengeslagen in een poging een vijftien jaar oude moordzaak op te lossen.
Kinderen ontdekten in 2006 het lichaampje van een pasgeboren jongetje in een vijver in Doetinchem. Onderzoek wees uit dat hij met geweld om het leven was gebracht, maar het is de politie nooit gelukt een verdachte op te pakken.
Het jongetje kreeg uiteindelijk de naam Sem Vijverberg, naar het stadion van voetbalclub De Graafschap. “De Doetinchemse club heeft een belangrijke functie in de stad en de regio en is bereid veel aandacht aan de zaak te geven”, stelt een politiewoordvoerder als antwoord op de vraag waarom De Graafschap wordt ingeschakeld in deze zaak. Hans Martijn Ostendorp, clubdirecteur van De Graafschap, laat weten dat hij geen moment heeft getwijfeld toen hij het verzoek van de politie ontving. “Je wordt hard geraakt als zo’n jong leven in de knop gebroken wordt. Natuurlijk zeg je dan: hier gaan we de politie bij helpen.”
Nieuwe cold case-aanpak
Het verzoek van de politie maakt deel uit van een nieuwe aanpak omtrent cold cases, die inhoudt dat dat de politie vaker en gerichter burgers wil betrekken bij het oplossen van zulke zaken door ze intensief onder de aandacht te brengen in de regio’s waar de zaken speelden. Welk communicatiemiddel wordt gebruikt om burgers te bereiken, is afhankelijk van de betreffende zaak. Zo zou de politie er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om een podcast over een bepaalde zaak te maken of om via sociale of landelijke media ruchtbaarheid aan een zaak te geven.
In de zaak van Sem Vijverberg gaat de politie onder meer flyeren in de buurt waar het kindje werd gevonden. Daarnaast zal zij met een zogenoemd ‘mobiel media lab’ gaan rondrijden om de inwoners van Doetinchem de mogelijkheid te bieden meer informatie over de zaak te krijgen en zal de zaak worden behandeld in het tv-programma Opsporing Verzocht.
De Graafschap zal zijn steentje bijdragen door tijdens de thuiswedstrijd van vrijdag 2 april tegen FC Dordrecht op verschillende manieren aandacht te vragen voor de zaak. Zo zullen op de tribunes grote spandoeken te zien zijn en dragen de spelers tijdens de warming-up speciale shirts.
Buitenlandse cold cases
Cold cases zijn overigens niet alleen in Nederland een hot topic. Veel landen zijn actief bezig met het oplossen van dergelijke zaken, al verschilt de aanpak per land. Zo maken landen als Zweden en de Verenigde Staten gebruik van particuliere DNA-databanken. Specialisten gaan in deze databanken via stamboomonderzoek op zoek naar onbekende daders. Deze aanpak is in beide landen succesvol gebleken en heeft in de VS bijvoorbeeld geleid tot de arrestatie van de Golden State Killer, een van de beruchtste seriemoordenaars van het land.
De VS beschikt ook, net als Engeland, over zogenoemde cold case squads. Deze speciale teams werken fulltime aan het oplossen van zaken die niet meer (kunnen) worden onderzocht door de reguliere politie. Squad-leden – meestal getrainde detectives – houden zich vooral bezig met het zoeken naar eventuele fouten in het dossier van de betreffende zaak. Uiteindelijk hopen ze dan, door locaties opnieuw te bezoeken en getuigen opnieuw te verhoren, een dader te kunnen vinden.
Het werk van de cold case squads lijkt eveneens effectief te zijn. Zo wist een Amerikaanse website in februari nog te melden dat de cold case squad van de New York City Police Department (NYPD) een moordzaak uit 1993 succesvol heeft opgelost.
Gerechtigheid voor Sem?
Twee dagen na de bekendmaking van de hernieuwde aandacht voor de zaak van Sem Vijverberg maakte de politie bekend al enkele tips te hebben binnengekregen. De politie kon geen mededelingen doen over de inhoud van de tips, maar hoopt wel dat mensen blijven meedenken. “Het is NOOIT te laat om te praten”.