Als het aan de Nationale ombudsman ligt, krijgen asielzoekers in Nederland meer rechten. De Nationale ombudsman wil dat de asielzoekers onder andere taallessen krijgen en eerder aanspraak kunnen maken op leefgeld. Hij schreef hierover een brief met het voorstel naar de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Ankie Broekers-Knol.
Door Winand Kuiper
Momenteel geldt voor asielzoekers van wie nog niet is vastgesteld of ze kans maken op asiel, een sober regime. Deze groep heeft wel recht op huisvesting en medische zorg, maar krijgt geen leefgeld van de overheid.
De Nationale ombudsman pleit er in zijn brief, die in handen is van de Telegraaf, voor om dit te veranderen. Hij vindt dat asielzoekers direct aanspraak moeten kunnen maken op leefgeld en andere faciliteiten tijdens hun verblijf in het asielzoekerscentrum (AZC). Het gaat dan bijvoorbeeld om de mogelijkheid om zelfstandig te koken en om Nederlandse taallessen te volgen. Verder wil de Nationale ombudsman dat de overheid zich inzet voor meer privacy voor de asielzoekers. De privacy tussen gezinnen en andere asielzoekers zou beter beschermd moet worden.
Wachttijden en dwangsommen
Volgens de ombudsman zijn er momenteel zo’n 9.000 asielzoekers die wachten op een inhoudelijke procedure van hun asielaanvraag. Deze procedure hoort binnen een paar weken te starten, maar door problemen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is de wachttijd in sommige gevallen opgelopen tot twee jaar. Daarom pleit de ombudsman er in dezelfde brief voor dat de IND de procedures aanpast. De IND zou zich daarbij minder moeten richten op de kansloze aanvragen. Deze nemen, volgens de ombudsman, momenteel teveel capaciteit in beslag.
Omdat de aanvragen te traag worden afgehandeld door de IND, moet de overheid een flink aantal dwangsommen betalen. Dit werd al eerder gemeld door staatssecretaris Broekers-Knol. Wekelijks zou er een miljoen euro moeten worden uitgekeerd. Het ministerie van Justitie en Veiligheid wil overigens dat asielzoekers met het geld dat zij ter compensatie ontvangen, het lange verblijf in het AZC voor een deel zelf gaan bekostigen. In het NRC gaf het ministerie aan dat een asielzoeker met een vermogen boven een bepaalde grens, een eigen bijdrage zou moeten betalen aan het AZC.