De Amerikaanse muzikant Andy Stone heeft onlangs zijn landgenote en collega Mariah Carey aangeklaagd. Zij zou volgens Stone zijn auteursrecht op het nummer All I Want For Christmas Is You uit 1989 hebben geschonden. Carey bracht vijf jaar later een lied met dezelfde titel uit en daarvoor eist Stone nu een vergoeding van twintig miljoen dollar.
De zomer staat op het punt van beginnen. Toch gaat het in de Amerikaanse muziekwereld deze dagen vooral over een kerstliedje. Andy Stone, lid van de countrygroep Vince Vance & The Valiants, heeft namelijk een rechtszaak aangespannen tegen Mariah Carey. De zangeres zou met haar kerstklassieker All I Want For Christmas Is You uit 1994 Stones auteursrecht hebben geschonden. Vince Vance & The Valiants had vijf jaar eerder al een lied met die titel uitgebracht. Stone heeft Carey naar eigen zeggen nooit toestemming gegeven voor het gebruik van ‘zijn’ titel. Hij vindt dat Carey de ‘unieke eigenschappen’ van de songtitel heeft misbruikt en eist een schadevergoeding van 20 miljoen dollar.
Mariah Carey is niet de eerste artiest die zich voor haar muziek voor de rechter moet verantwoorden. Zo werd de Britse zanger Ed Sheeran ook meermaals aangeklaagd voor het schenden van auteursrechten, al ging het in deze zaken om meer dan de songtitel. Sheeran zou zelfs tekst en melodieën van andere nummers hebben gebruikt voor zijn hits Thinking Out Loud, Photograph en Shape Of You. Ook Katy Perry, Robin Thicke, Bruno Mars, Sam Smith en Coldplay hebben de laatste jaren te maken gekregen met dergelijke beschuldigingen.
Auteursrecht in Nederland
Auteursrechtenschendingen in de Nederlandse muziekwereld leiden zelden tot rechtszaken. Dat betekent echter niet dat artiesten in ons land zomaar klakkeloos werk van hun collega’s kunnen overnemen. Liedjes van Nederlandse artiesten worden auteursrechtelijk beschermd door de artikelen 1 en 10 van de Auteurswet (Aw). Deze artikelen bepalen dat de maker van een liedje het uitsluitende recht heeft dat liedje uit te brengen. Artiesten die dezelfde of een soortgelijke song willen uitbrengen, moeten daarvoor toestemming vragen aan de maker van het originele nummer.
De Auteurswet biedt echter alleen bescherming als aan twee belangrijke voorwaarden is voldaan. Dertig jaar geleden paste de Hoge Raad deze voorwaarden voor het eerst toe. Een liedje wordt, gelet op de voorwaarden, auteursrechtelijk beschermd als het enerzijds een oorspronkelijk en eigen karakter heeft en anderzijds de persoonlijke stempel van de maker draagt. Deze bescherming vervalt op grond van artikel 37 Aw overigens weer als sinds de dood van de maker van een liedje zeventig jaar is verstreken. Het liedje wordt dan onderdeel van het publieke domein, waarna iedere andere artiest het mag gebruiken.
Vaste Commissie Plagiaat
De vraag is nu wat er gebeurt als een artiest meent dat een ander (een deel van) zijn liedje zonder toestemming heeft overgenomen. De artiest kan dan meteen een rechtszaak beginnen, maar hij kan ook naar Buma/Stemra stappen. Deze organisatie behartigt de belangen van muziekartiesten en beschikt over een Vaste Commissie Plagiaat (VCP). Die bestaat uit muzikale deskundigen en juristen. Zij beoordelen eerst of de originele song voldoet aan de twee voorwaarden. Daarna gebruiken ze allerlei middelen om het originele liedje met het aangeklaagde nummer te vergelijken. Ten slotte gaat de commissie na of de maker van het aangeklaagde liedje het originele nummer ook daadwerkelijk kent.
De bekendste zaak die de VCP de laatste jaren behandelde, draaide om het nummer Parijs van Kenny B uit 2015. Het nummer zou verdacht veel lijken op het nummer Parler Français van zanger Quincy Cardinal. De VCP oordeelde dat er overeenkomsten waren, maar dat die niet tot een schending van Cardinals auteursrecht leidden. Cardinal besloot daarop het bij dit advies te laten en niet alsnog naar de rechter te stappen.
Hoe zit het dan met Andy Stone? De kans is klein dat hij de rechtszaak tegen Mariah Carey wint. Carey’s nummer is immers al bijna dertig jaar oud en daarnaast komt de titel wel vaker voor. Zo meldt het Amerikaanse auteursrechtenregister dat maar liefst 177 liedjes deze titel dragen.
Bekijk ook onze XL Cadeaugids voor de feestdagen!
