Het is een wereldprimeur: Schotland gaat als eerste een minimumprijs voor alcohol invoeren. Het Schotse parlement had dit in 2012 al voorgesteld, maar werd voor de rechter gesleept door de verenigde whiskystokers. Het Britse Hooggerechtshof heeft nu geoordeeld dat de maatregel geoorloofd is. Ter illustratie: een fles wijn zal dan omgerekend minstens € 5,30 gaan kosten.
Door Jolein Rijkers
Schotland is de eerste ter wereld die een minimumprijs voor alcoholische dranken in gaat voeren. Wales zal het Schotse voorbeeld volgen en ook de Engelsen staan onder druk om hetzelfde te doen. De minimumprijs zal waarschijnlijk 56 eurocent per eenheid (10 milliliter) pure alcohol worden. Gesteund door de Europese drankindustrie vinden whiskystokers een minimumprijs in strijd met Europese wetgeving, omdat die indruist tegen de bestaande handelsakkoorden. De prijs van een fles Blended Scotch Whisky (37,5 centiliter) zal van € 12,60 naar € 15,70 gaan.
In Schotland blijken flinke problemen rondom alcohol aan de orde te zijn. Het aantal doden te wijten aan alcohol ligt in Schotland op 1265 (in 2016). Een stijging van 10 % in vergelijking met het jaar ervoor. Per week overlijden in Schotland 24 mensen aan de gevolgen van alcoholgebruik en dat op een bevolking van iets meer dan 5 miljoen inwoners. Volgens de Scottisch Health Action on Alcohol Problems zou 1 op de 4 personen in Schotland teveel alcohol drinken en zouden zo’n 51.000 kinderen opgroeien in een gezin waar een ouder overmatig alcohol gebruikt. De Britse rechter heeft daarom geoordeeld dat het doel van de maatregel (een gezondere bevolking) in dit geval de middelen heiligt. Critici zeggen dat ‘vooral de gemiddelde man en vrouw voor wie een betaalbaar drankje een simpel pleziertje des levens is, het in de beurs zullen voelen’.
In Nederland zal vooralsnog geen minimumprijs op alcohol komen, alcohol wordt hier namelijk belast met accijnzen. Op dit moment maakt accijns nog een relatief klein deel van de prijs uit: zo betaal je over een glas bier slechts 9 cent accijns. Wel geldt dat naarmate het alcoholpercentage hoger is, het bedrag aan accijns ook stijgt. Op een glas champagne zit bijvoorbeeld 22 cent accijns en op een glaasje sterke drank (35 ml) 21 cent. Tabak kent, daarentegen, een veel hogere accijns. In januari 2015 was de gemiddelde prijs van een pakje van 19 sigaretten € 5,55, waarvan € 3,45 accijns en € 0,97 BTW. Per pakje gaat dus € 4,42 naar Den Haag wat neerkomt op 80,3% van de prijs van een pakje sigaretten (!).