De Wet Computercriminaliteit III is op 1 maart 2019 ingetreden. Justitie mag verdachten van een misdrijf waar minimaal vier jaar gevangenisstraf voor staat daarom sinds kort hacken. De nieuwe wet beoogt de mogelijkheid tot opsporing en vervolging van justitie te versterken. De huidige wetgeving wordt daarmee aangepast aan de technologische ontwikkelingen op internet en het gebruik van technologie voor communicatie.
Door Donny Buisman
Het wetsvoorstel werd ingediend op 21 december 2015 onder de naam ‘Wijziging van het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering in verband met de verbetering en versterking van de opsporing en vervolging van computercriminaliteit (computercriminaliteit III)’. De Kamers stemden uiteindelijk in december 2016 en juni 2015 in met het wetsvoorstel. Justitie mag daarom sinds 1 maart allerlei technologische gegevensdragers binnendringen om bewijsstukken voor misdrijven te verzamelen.
Er gelden strikte waarborgen met het oog op controle en toezicht. Dit is ook nodig vanwege het groot aantal schendingen van het recht op privacy in naam van veiligheid, zoals dit fraai wordt verwoord door Amnesty. Er is een uitgebreide rechterlijke controle op de toepassing van de nieuwe mogelijkheden. De rechter-commissaris is nauw betrokken voorafgaand aan de inzet en de rechter tijdens de zitting. Daarnaast wordt de inzet van de bevoegdheid voorafgaand getoetst door de Centrale Toetsingscommissie, een adviesorgaan binnen het Openbaar Ministerie. De Inspectie Veiligheid en Justitie is vervolgens weer belast met het toezicht op de uitvoering van het bevel van de officier van justitie.
Minderjarigen en consumenten
In de nieuwe wet zijn er naast de technologische maatregelen ook maatregelen genomen voor minderjarigen en consumenten. Het is nu bijvoorbeeld mogelijk om een lokpuber in te zetten jegens ‘groomers’ die via het internet minderjarigen benaderen voor seksuele doeleinden. Daarnaast kunnen malafide verkopers die op internet herhaaldelijk goederen of diensten te koop aanbieden, maar niet leveren, strafrechtelijk worden vervolgd.
Een andere opvallende maatregel is de strafbaarheid van heling van computergegevens als zelfstandig delict. Degene die over strafbare gegevens beschikt kan worden vervolgd zonder dat bewezen kan worden dat hij zelf die gegevens heeft overgenomen. Op grond van de afspraken in het Regeerakkoord wordt de wet over twee jaar geëvalueerd. Het is dan de vraag of de nieuwe technologische opsporingsmiddelen al aan vervanging toe zijn of onrechtmatige inbreuk maken op de rechten van verdachten.