Op initiatief van het Rotterdamse Openbaar Ministerie begon eind 2019 een pilot waarbij tijdens een hoorzitting rekening wordt gehouden met personen met een licht verstandelijke beperking. De hoorzitting duurt twee keer zo lang en het taalgebruik is begrijpelijker. Momenteel wordt de proef uitgevoerd in vier wijken in Rotterdam, het doel is recidive te verminderen.
De rechtbank overweldigend
Naar schatting zijn er 1,1 miljoen mensen in Nederland met een licht verstandelijke beperking (LVB). Van de mensen in detentie heeft 35 tot 45 procent een LVB, dit houdt in dat het IQ tussen de 50 en 70 is. Een rechtbank kan daardoor overweldigend overkomen. Met de pilot wordt beoogd dat ‘het strafrecht zo dicht mogelijk bij de verdachten wordt gebracht’. Het doel is dat de verdachte begrijpt wat er gebeurt en dat de boodschap aankomt. Het uiteindelijke doel is de kans op recidive te verlagen.
Om te onderzoeken of iemand kan deelnemen aan de pilot dient zo vroeg mogelijk in het strafproces getest te worden of iemand mogelijk een LVB heeft. Dit kan ook middels informatie van een al bestaand dossier van de verdachte.
In de praktijk
Tot nu toe deden er 38 verdachten mee aan de pilot. Ze kregen een advocaat die getraind is in het begeleiden van cliënten met een LVB. Tijdens het verhoor worden er extra controlevragen gesteld en het taalgebruik aangepast. Er wordt tijd genomen om er zeker van te zijn dat de verdachte alles heeft begrepen.
De proef zou in eerste instantie draaien van november 2019 tot juni 2021, maar is inmiddels een vast project. Op dit moment draait de pilot in vier wijken: Carnisse, Wielewaal, Oud-Charlois en Tarwewijk. Het is nog te vroeg om vast te stellen of de pilot al een positief effect heeft gehad op het gebied van recidive, hiervoor zouden de veroordeelden langer gevolgd moeten worden. Voor nu wordt de pilot voortgezet en heeft het OM maandelijks een hoorzittingsdag voor mensen met een LVB.