Kritische rechters over de inloopkamer binnen de Rechtspraak

Het aantal rechtszaken binnen de Rechtspraak loopt op. Om dit aan te pakken heeft de Raad voor de Rechtspraak een inloopkamer geïntroduceerd. In de loopkamer worden zaken versneld afgehandeld. Vanuit de rechters is er echter kritiek op de inloopkamer.

Door Özge Tatar

Rechtszaken blijven te lang liggen. Mede door corona lopen de achterstanden verder op. Het gaat om zaken omtrent echtscheiding, alimentatie, incasso en arbeidsongeschiktheid. Dit betekent dat partijen te lang moeten wachten op een uitspraak. Zo wachten partijen in 30 procent van de hoger beroepszaken te lang totdat er uitspraak is gewezen. Ook is de werkdruk hoog door onder meer een tekort aan personeel.

Om de achterstanden enigszins weg te werken heeft de Raad voor de Rechtspraak een zogenaamde ‘inloopkamer’ in het leven geroepen. De inloopkamer bestaat uit een team van rechters en juridisch medewerkers in opleiding. Zij houden zich in het hele land bezig met het wegwerken van zaken waar de rechtbanken zelf niet aan toekomen.

Bezwaren tegen de inloopkamer

De vakvereniging voor rechters en de centrale ondernemingsraad van de Nederlandse Rechtspraak hebben zich tegen de inloopkamer geprotesteerd bij de Raad voor de Rechtspraak. Volgens hen worden de zaken afgeraffeld en heeft dat gevolgen voor de kwaliteit. Er zijn zaken waarin de zitting al heeft plaatsgevonden en alleen nog het vonnis moet worden geschreven, en die toch worden overgedragen aan de inloopkamer. In de inloopkamer moeten de nieuw op te leiden juridisch medewerkers een vonnis gaan schrijven op basis van de gemaakte aantekeningen van de rechter, terwijl zij niet bij de zitting aanwezig waren. Maar volgens de initiatiefnemer van de inloopkamer en president van de rechtbank Midden-Nederland, mevrouw Mendlik, zet de oorspronkelijke zittingsrechter zijn handtekening onder het vonnis en staat die rechter daarmee in voor de kwaliteit.

Door de online zittingen kan er efficiënter worden gewerkt binnen de inloopkamer. Als het aan de centrale ondernemingsraad ligt zijn de online zittingen ‘onwenselijk voor een goede rechtspleging’. Mendlik geeft echter aan dat een rechter altijd kan beslissen om de zaak op zitting te brengen. Ondanks de bezwaren van de rechters zet de Raad voor de Rechtspraak het experiment met de inloopkamer door.

Geldtekort en tekort aan rechters

Na jarenlange bezuinigingen binnen de Rechtspraak is er een structureel tekort van 150 miljoen euro en 200 rechters. In 2019 beloofde (demissionair) minister voor Rechtsbescherming 95 miljoen euro extra beschikbaar te stellen, met de eis om de achterstanden binnen drie jaar weg te werken. Verschillende rechters en Mendlik vinden deze eis onmogelijk. De voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, de heer Naves, heeft er wel vertrouwen in dat de inloopkamer een bijdrage kan leveren aan het wegwerken van de achterstanden. Er zijn nog wel extra investeringen nodig voor het wegwerken van álle achterstanden, aldus Naves.