Jarenlang trok Pierre Niessen, voormalig medewerker van de Belastingdienst, intern aan de bel: de Belastingdienst zou in strijd met de wet handelen en burgers duperen. Volgens Niessen werden de interne meldingen echter jarenlang tot op het hoogst ambtelijke niveau genegeerd. Niessen trekt nu openlijk aan de bel. Hij legt zijn verhaal voor aan de Tweede Kamer, hopend dat burgers alsnog hun recht krijgen.
Door Gracièla van Duinkerken
Onlangs kwam de Belastingdienst negatief naar voren door de onthullingen over de zogenoemde toeslagenaffaire. Toeslagen voor kinderopvang werden door de Belastingdienst onterecht stopgezet, ouders werden zonder bewijs aangemerkt als fraudeur en moesten zo tienduizenden euro´s terugbetalen. De toeslagenaffaire was aanleiding voor Niessen om met zijn verhaal naar buiten te treden.
Brandbrief en dossier
Het naar buiten treden doet hij door middel van het overdragen van een brandbrief en een dossier aan de Tweede Kamer. Het dossier bevat vooral e-mailverkeer tussen hem, collega’s en de top/leiding bij de Belastingdienst.
Niessen behandelde tussen 2014 en 2016 bezwaren bij de afdeling Invordering. Volgens Niessen blijkt uit de stukken dat bij de afhandeling van toeslagen of schulden ouders vaak onterecht hard werden aangepakt en dat de rechtsbescherming niet op orde was. De affaire die Niessen het meest dwars zit is het zonder reden intrekken van uitstel van betaling. Tienduizenden ‘verzoeken tot uitstel van betaling’ werden ingetrokken: zonder geldige reden en zonder het bezwaar in behandeling te nemen. “Als je 40.000 uitstellen intrekt, en je krijgt massaal bezwaarschriften binnen, dan kan je dat niet verwerken,” aldus Niessen tegen RTL Nieuws. Veel bezwaren werden daarom afgedaan als een ‘verzoek om informatie’ , waarna de Belastingdienst de schulden (en de rente daarover) ging opeisen bij de burgers. Duizenden mensen raakten hierdoor in de financiële problemen.
Angstcultuur
Niessen stond op tegen deze misstanden. Maar doordat er een angstcultuur bij de Belastingdienst zou heersen, stond Niessen er alleen voor. Collega’s raadden Niessen af de strijd aan te gaan: “Pierre, dit ga je nooit winnen.” Andere medewerkers waren bang om de leiding te weerspreken uit angst voor hun carrière. Hierdoor kon het (onterecht) opeisen van betalingen gewoon doorgaan. Volgens Niessen werkt dit mechanisme ook in de toeslagenaffaire: door de heersende angstcultuur kunnen de misstanden door blijven gaan.
Reactie Belastingdienst: “signalen gedeeld”
Niessen trok dus in zijn eentje aan de bel en zegt dat hij jarenlang tot op het allerhoogste niveau niet gehoord werd. Trouw en RTL Nieuws kregen inzage in zijn dossier om de feiten te kunnen controleren. Uit de documenten blijkt dat Niessen consequent werd afgewimpeld. “In de toekomst gaan we weer volgens de wet werken”en “Pierre, bemoei je niet met beleidszaken, houd je bezig met je eigen werkzaamheden” zijn antwoorden die Niessen kreeg.
De Belastingdienst zegt daarentegen wel degelijk aan de slag te zijn gegaan met de waarschuwingen van Niessen dat de dienst zich niet aan de wet hield. Volgens de fiscus is er meerdere keren met Niessen gesproken, óók door de directeur die verantwoordelijk was voor de toeslagen. De Belastingdienst zegt in een reactie tegen Trouw dat op basis van Niessens meldingen “signalen zijn gedeeld met de verantwoordelijke onderdelen”. Onduidelijk is of er daadwerkelijk iets mee is gedaan.