Om het personeelstekort in gevangenissen te verminderen, wil het kabinet criminelen vaker onderbrengen in lichtere regimes met minder bewaking. Bovendien moeten er meer taakstraffen worden opgelegd, zodat veroordeelden helemaal niet naar de cel hoeven.
Dit schreef staatssecretaris Ingrid Coenradie (PVV) in een brief aan de Tweede Kamer. Ingrid Coenradie denkt dat er minder gevangenispersoneel nodig is als meer veroordeelden worden opgesloten in cellen met een lichter regime. Dit om ruimte te maken voor zwaardere criminelen. Ook wordt bekeken of gedetineerden verplaatst kunnen worden naar het buitenland. Vanaf 2025 zijn er mogelijk extra cellen klaar met een lichter regime binnen bestaande gevangenissen. Op nieuwe locaties is dat pas eind volgend jaar het geval.
Zo’n tweeduizend veroordeelden lopen nu vrij rond in verband met een tekort aan gevangenispersoneel. Door het tekort zijn er minder cellen beschikbaar.
Deze maatregelen zijn opmerkelijk, omdat het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB beschreef dat straffen verzwaard zouden worden en dat detentie wordt versoberd.
In deze maatregelen zie je het recht als een flexibel instrument terug. Het strafrecht wordt aangepast om het probleem van personeelstekort in gevangenissen aan te pakken. Het toont dat wetten en beleid flexibel kunnen worden ingezet om te reageren op praktische uitdagingen, zoals capaciteitsproblemen.
Bovendien komt de preventieve werking van het recht naar voren. Door het verzachten van straffen en regimes kan de afschrikwekkende werking van het strafrecht afnemen. Dit leidt mogelijk tot een toename van criminaliteit. Anderzijds kan het aanbieden van taakstraffen en lichtere regimes leiden tot betere rehabilitatie en een lagere recidive.
De preventieve werking van het recht is essentieel voor het handhaven van de orde in de maatschappij. Het evenwicht tussen afschrikking en rehabilitatie is echter delicaat en hangt af van de perceptie van straffen in de samenleving, evenals van de effectiviteit van het strafsysteem om daadwerkelijk misdaad te voorkomen. De voorgestelde beleidswijzigingen moeten zorgvuldig worden afgewogen om ervoor te zorgen dat ze zowel de generale als de speciale preventie ondersteunen zonder het vertrouwen in het rechtssysteem te ondermijnen.