Joost Klein uitgesloten van finale Eurovisie Songfestival: EBU aansprakelijk?

Een bizarre twist in het Eurovisie Songfestival dit jaar in het Zweedse Malmö: Joost Klein is uitgesloten van deelname. Een dreigende beweging naar een cameravrouw zou de reden zijn geweest om hem niet deel te laten nemen aan de finale.

Afgelopen donderdag ontstond er een incident na een optreden van Klein. Lang bestond er onduidelijkheid over wat er precies gebeurd was en waarom Klein daaropvolgende repetities niet mocht bijwonen. Wel werd al snel duidelijk dat er een strafrechtelijk onderzoek door het Zweedse Openbaar Ministerie was gestart. De chaos was compleet toen zaterdagmiddag bekend werd dat Klein door de EBU (European Broadcasting Union) werd uitgesloten van deelname aan de finale. AvroTros kwam later die middag met het volgende statement:

“Na het optreden van afgelopen donderdag heeft zich een incident voorgedaan. Tegen duidelijk gemaakte afspraken in is Joost gefilmd toen hij net van het podium af kwam en zich moest haasten naar de greenroom. Op dat moment heeft Joost herhaaldelijk aangegeven niet gefilmd te willen worden. Daar werd geen gehoor aan gegeven. Dit heeft geleid tot een dreigende beweging van Joost naar de camera. Hierbij heeft Joost de cameravrouw niet aangeraakt. Van dit incident is melding gemaakt, gevolgd door een onderzoek van de EBU en politie. 

Gisteren en vandaag hebben we uitgebreid met de EBU overlegd en verschillende oplossingen aangedragen. Desondanks heeft de EBU toch besloten Joost Klein te diskwalificeren. AVROTROS vindt de maatregel heel zwaar en disproportioneel. We staan voor goede omgangsvormen, laat daar geen misverstand over bestaan, maar een maatregel tot uitsluiten staat in onze ogen niet in verhouding tot dit incident. 

We zijn heel teleurgesteld en ontdaan, ook voor alle miljoenen fans die zo ontzettend naar vanavond toe leefden. Wat Joost Nederland en Europa heeft gebracht, had niet zo mogen eindigen.”

Waarom geen juridische stappen?

De grote vraag is waarom er geen juridische stappen zijn gezet tegen het besluit van de EBU. In een extra uitzending van Op1 buigt strafrechtadvocaat Geertjan Knoops zich zaterdagavond over deze vraag. “Het is zeer verbazingwekkend hoe dit gelopen is.”

Daarvoor noemt hij twee redenen. “Allereerst loopt er een strafrechtelijk onderzoek. Dat is nog niet afgerond, dus kun je daar niet op vooruitlopen. Ook als er sprake is van een onheuse handeling van Joost Klein, dan – ook al loopt er een protocol – zal er getoetst moeten worden aan de proportionaliteit.” Daarnaast is het voor Knoops niet duidelijk waaromt AvroTros de gang naar de rechter niet heeft bewandeld, terwijl de omroep zo duidelijk stelt dat er sprake is van een disproportionele reactie van de EBU. Dat had zelfs zaterdagmiddag nog gekund middels een kort geding onder de noemer van het spoedeisend belang.

Waarom de AvroTros dergelijke stappen niet heeft gezet, zal mogelijk later nog duidelijk worden. Hoe zit het daarnaast met de schade die Klein oploopt als blijkt dat het Zweedse OM geen reden ziet voor vervolging? Mocht de EBU na afronding van het onderzoek – dat nog weken kan gaan duren – in het ongelijk worden gesteld, dan heeft Klein volgens Knoops wel degelijk een geldige claim. De vraag is echter wat hij daar dan nog aan heeft. “De EBU zet hier een zeer gevaarlijk precedent.”