Het aantal undercoveroperaties is de afgelopen twee jaar meer dan gehalveerd. Deze sterke afname is het gevolg van kritische rapporten over misstanden bij deze operaties. Sindsdien zijn hervormingen doorgevoerd.
In het voorjaar van 2021 pleegde infiltrant A-4265 tijdens een undercoveroperatie zelfmoord. De ethische grenzen van de agent werden tijdens de operatie overschreden, zo bleek uit het kritische rapport dat verscheen na zijn dood. De politie was tekortgeschoten in de begeleiding van de agent. Het rapport toonde aan dat er bij de politie “structureel te weinig aandacht is voor de mentale gezondheid en integriteit van infiltranten.” De werkafspraken waren te onduidelijk en er was weinig toezicht op zowel medewerkers als operaties zelf.
Naar aanleiding van deze incidenten werd in 2022 bekend dat afdeling Werken Onder Dekmantel (WOD) op de schop ging. “De begeleiding van organisaties rondom de undercoveragenten was onder de maat en daardoor stond goede begeleiding en zorg voor onze undercovers erg onder druk”, aldus Rob van Bree, hoofd van de Eenheid Landelijke Opsporing en Interventies. “We hebben besloten dat we opnieuw moeten beginnen om alle aanbevelingen van de commissies goed op te kunnen volgen.”
Hervormingen
Tijdens de herstructurering kon slechts een deel van de operaties in het binnen- en buitenland worden voortgezet. “We hebben er toen wel bewust voor gekozen om het team tijdelijk in te krimpen en een aantal maatregelen te treffen, zodat onze mensen veilig konden werken,” zegt Van Bree. Daarom is in die tijd het aantal inzetten van undercoveragenten met meer dan de helft gedaald.
De hernieuwde afdeling zal verdergaan onder de naam Under Cover Team (UCT). De opleiding van de Politieacademie is aangescherpt en agenten mogen nog maximaal acht jaar worden ingezet in undercoveroperaties. Daarnaast zal er ook meer aandacht komen voor het welzijn van agenten. UTC moet per 1 januari 2025 officieel van start gaan. Wanneer het team weer op volle sterkte kan draaien, is nog onduidelijk.