Hongarije heeft op aandringen van de Europese Commissie de controversiële wet over non-gouvernementele organisaties (ngo’s) geschrapt. Vorig jaar oordeelde het Europees Hof van Justitie al dat de wet “ongerechtvaardigde beperkingen” oplegde aan ngo’s en hun donateurs.
Door Jessie van Meerkerk
De betreffende ngo-wet trad in 2017 in werking. Op grond van deze wet dienden ngo’s die buitenlandse donaties kregen van meer dan 21.000 euro zich te melden bij de autoriteiten. Ook waren zij verplicht om de namen van buitenlandse geldschieters op hun websites te vermelden. Daarnaast moesten ze duidelijk maken dat ze een door het buitenland gesteunde organisatie waren. Indien een organisatie zich niet aan deze verplichtingen hield, kon zij uiteindelijk worden ontbonden. Volgens de partij van premier Orbán diende de wet om meer transparantie te verkrijgen in de organisaties. Zodoende zou de wet witwassen en terrorisme(financiering) tegen moeten gaan. Critici betogen echter dat de wet enkel tot doel had om onafhankelijke ngo’s tegen te werken die zich bezighielden met burgerrechten en persvrijheid.
Strijd met EU-recht
In juni 2020 heeft het Europees Hof van Justitie zich al uitgesproken over de betreffende wet. De procedure was aangespannen door de Europese Commissie wegens niet-nakoming van bepaalde Europese verplichtingen. Het hof oordeelde dat de Hongaarse wet in strijd was met het recht van de Europese Unie. De wet zou inbreuk maken op het recht op vereniging, de gegevensbescherming van donateurs en het vrije kapitaalverkeer. Daarnaast oordeelde het hof dat de door de wet opgelegde beperkingen onrechtvaardig, onevenredig en zelfs discriminerend waren.
Hongarije heeft het vonnis destijds echter aan zijn laars gelapt. Pas na aanhoudende internationale kritiek en een waarschuwingsbrief van de Europese Commissie is Hongarije toch overstag gegaan.
Nieuw wetsvoorstel
Ondertussen heeft het Hongaars parlement al een nieuw wetsvoorstel goedgekeurd dat betrekking heeft op ngo’s. Middels deze nieuwe wet dient de Hongaarse rekenkamer jaarlijks een rapport uit te brengen over de financiën van bepaalde ngo’s. De nieuwe verplichting zal niet gelden ten aanzien van religieuze organisaties. Op die manier kan de regering dus nog steeds controle uitoefenen over kritische organisaties. Daarbij zorgt de nieuwe wet ook voor extra administratieve “rompslomp” voor de ngo’s. Critici betogen dan ook dat deze wet enkel een nieuwe poging is van de regering om ngo’s te intimideren en tegen te gaan.