Een groot internationaal onderzoek naar de verspreiding van kindermisbruikbeelden heeft wereldwijd tot honderden arrestaties geleid. Dat onthulde het Nieuw-Zeelandse ministerie van Binnenlandse Zaken onlangs. De beelden kwamen aan het licht na een tip van een internetprovider. In Nederland zijn vooralsnog geen mensen opgepakt.
Twee jaar geleden kwam bij de politie in Nieuw-Zeeland een zorgwekkende melding binnen. Een internetprovider had een grote online database ontdekt waarop zo’n 90.000 gebruikers tienduizenden beelden van kindermisbruik met elkaar deelden. De Nieuw-Zeelandse politie stelde onmiddellijk een onderzoek in en kreeg daarbij hulp van onder meer Europol, Interpol en de FBI. Speciale politie-eenheden uit dertien landen hielpen ook mee en analyseerden de beelden in 836 verschillende zaken. De betrokken politieagenten hadden volgens het Nieuw-Zeelandse ministerie van Binnenlandse Zaken nog nooit zulke schokkende beelden gezien.
De eerste resultaten van het onderzoek, dat internationaal bekendstaat als Operation H, zijn inmiddels naar buiten gebracht. Zo zijn in totaal 146 kinderen in beschermingsprogramma’s geplaatst en hebben de samenwerkende opsporingsinstanties honderden gebruikers van de database gearresteerd. De arrestaties werden verricht over de hele wereld, van Canada tot Nieuw-Zeeland en van het Verenigd Koninkrijk tot Spanje. De Britse National Crime Agency, die ook aan het onderzoek meewerkte, meldt dat een groot deel van de opgepakte personen met kinderen werkte. Zij waren onder meer werkzaam bij basisscholen, kinderdagverblijven en kerken.
Strafbaarheid in Nederland
Er zijn in het kader van Operation H in Nederland (nog) geen mensen opgepakt. Als dat wel gebeurt en deze verdachten zijn aantoonbaar betrokken bij het delen van kindermisbruikbeelden, dan kunnen zij hiervoor ook in Nederland worden vervolgd. Het is op grond van artikel 240b van het Wetboek van Strafrecht namelijk strafbaar om beelden van (seksueel) kindermisbruik te verspreiden of aan te bieden. Mensen die zich hieraan schuldig maken, kunnen een boete van maximaal 90.000 euro of een gevangenisstraf van maximaal vier jaar krijgen. Als een verdachte van het delen van misbruikbeelden zijn beroep of een gewoonte heeft gemaakt, is de maximale gevangenisstraf zelfs acht jaar.
Het bestrijden van online kindermisbruik staat in Nederland al jaren hoog op de agenda. Zo werkt de politie al tien jaar samen met het Openbaar Ministerie om slachtoffers, producenten en verspreiders van kindermisbruikbeelden op te sporen. Daarbij gebruikt de politie onder meer speciale software die beeldmateriaal kan scannen en meteen kan vergelijken met beelden in de politiedatabase. Helaas zijn zulke opsporingsmiddelen hard nodig: het aantal meldingen van online kindermisbruik neemt de laatste tijd – ook in Nederland – snel toe.
Lockdowns en netwerken
Een belangrijke reden voor deze toename is de coronapandemie. Zo constateerde Europol dat in maart 2020 – toen Nederland voor de eerste keer in lockdown ging – ruim twee keer zo veel meldingen van online kindermisbruik binnenkwamen als normaal. Daar kwam nog bij dat de grenzen dicht waren, waardoor bijvoorbeeld pedoseksuelen gedwongen werden thuis te blijven. Zij zijn toen meer gaan zoeken naar online misbruikbeelden. Er zouden op het dark web zelfs hele ‘competities’ worden gehouden waarbij bezoekers zo veel mogelijk beelden van kindermisbruik moeten delen.
De Nederlandse politie heeft op dit moment echter geen aanwijzingen voor de aanwezigheid van een grootschalig kindermisbruiknetwerk. Er zouden wel twee Nederlanders betrokken zijn bij een groot Duits misbruiknetwerk, dat eind 2019 aan het licht kwam. De Duitse politie arresteerde toen een man voor het misbruiken van zijn tweejarige dochtertje. Hij zou beelden van dat misbruik hebben gedeeld met duizenden leden van een groot online netwerk. Er zijn in deze zaak inmiddels 429 verdachten gearresteerd en de Duitse politie heeft 65 kinderen weten te redden.
Het is niet te verwachten dat het aantal meldingen van online kindermisbruik op korte termijn gaat afnemen. Dat zegt Tim Houston, die namens het Nieuw-Zeelandse ministerie van Binnenlandse Zaken Operation H leidde. “Veel mensen die dit soort materiaal bekijken, zullen doorgaan met het fysiek belagen van kinderen”, aldus Houston. “Het is noodzakelijk dat we ze voor de rechter brengen, voordat ze nog meer schade aanrichten.”