Hoge Raad: politie aansprakelijk voor schade schietpartij Alphen aan den Rijn

Tristan van der V. heeft op 9 april 2011 in het winkelcentrum De Ridderhof in Alphen aan den Rijn met een vuurwapen op meerdere mensen geschoten. Daarbij zijn zes doden en zestien gewonden gevallen. De hamvraag van de langlopende procedure die naar aanleiding van deze schietpartij gestart werd, betrof: kan de politie aansprakelijk gehouden worden voor het wapengebruik van Tristan? De Hoge Raad heeft op 20 september 2019 deze vraag bevestigend beantwoord waardoor de aansprakelijkheid van de politie definitief vaststaat.

Door Gracièla van Duinkerken

Los van de impact die deze ingrijpende gebeurtenis op zichzelf had op de maatschappij, bestond vrijwel meteen commotie over het feit dat Tristan überhaupt van de politie een wapenvergunning had gekregen. Destijds was namelijk al bekend dat Tristan psychische problemen had.  Gesteld werd dat hij nooit deze vergunning had mogen krijgen en dit incident mogelijk zelfs voorkomen had kunnen worden als de vergunning niet was verleend. Door slachtoffers, nabestaanden, ooggetuigen en winkeliers van wie eigendommen bij het schietincident zijn beschadigd (hierna: eisers) is als gevolg hiervan een zaak aangespannen. Zij stelden de politie aansprakelijk voor de schade van de schietpartij.

Procedure

Zoals in een eerder artikel is te lezen, had de rechtbank in deze langslepende procedure de vordering van eisers afgewezen. Er zou niet voldaan zijn aan alle vereisten die nodig zijn om de aansprakelijkheid van de politie vast te kunnen stellen. De geschonden norm uit de Wet wapens en munitie zou niet strekken tot bescherming van de eisers tegen hun schade. Het hof in hoger beroep oordeelde daarentegen dat wel voldaan is aan alle vereisten en dat de politie aansprakelijk gehouden kon worden voor de schade die is ontstaan door Tristan. Eisers kregen dus gelijk van het hof. De politie ging tegen deze uitspraak in cassatie bij de Hoge Raad, maar de Hoge Raad verwerpt dit beroep en de politie krijgt nul op het rekest. Met de uitspraak van de Hoge Raad staat de aansprakelijkheid van de politie definitief vast: de wapenvergunning had niet verleend mogen worden.

Schadevergoeding

Nu de aansprakelijkheid van de politie vast staat, hebben de eisers recht op een schadevergoeding. De politie moet schadevergoeding betalen voor alle materiële en immateriële schade als gevolg van de dodelijke schietpartij.  De Hoge Raad gaat in zijn uitspraak verder dan het hof. Het hof bepaalde dat de politie letsel- en overlijdensschade moest vergoeden. De Hoge Raad beslist dat de politie mogelijk ook andere schade moet vergoeden. Het gaat om geleden en eventueel nog in de toekomst te lijden schade. De hoogte van de schadevergoeding moet nog worden vastgesteld.

Reactie politie

De politie laat weten de uitspraak van de Hoge Raad te respecteren. Eerder erkende de politie al dat de vergunning mogelijk niet was verleend als destijds alle informatie, zoals de psychische problematiek van Tristan, was meegewogen. De reden dat de politie in cassatie ging was onder meer vanwege de mogelijk verstrekkende gevolgen van de uitspraak van het hof.

Ook benadrukt de politie dat, als gevolg van de gebeurtenis in Alphen aan den Rijn, het proces van het verlenen van een wapenvergunning al aangescherpt is. Er wordt door de politie niet (meer) enkel gekeken naar strafrechtelijke veroordelingen van een aanvrager; ook overige risicofactoren, zoals psychische problematiek of bepaalde levensgebeurtenissen, worden meegewogen in de beoordeling. Daarnaast wordt een aanvraag door minstens twee politieambtenaren beoordeeld en dient een aanvrager drie referenties op te geven.