‘’The Chamber finds Ratko Mladić guilty of […] genocide, persecution (a crime against humanity), extermination (a crime against humanity), murder (a crime against humanity), murder (a violation of laws or customs of war), deportation (a crime against humanity), inhumane act of forcible transfer (a crime against humanity), terror (a violation of laws or customs of war), unlawful attacks on civilians (a violation of laws or customs of war), taking of hostages (a violation of laws or customs of war).’’
Dit is het duizelingwekkende lijstje aan internationale misdrijven waarvoor Ratko Mladić tot levenslang is veroordeeld door het Joegoslavië-tribunaal op 22 november jl. Wie is Mladić en wat houden de bovengenoemde misdrijven concreet in?
Door Dion te Riele
Mladić was de generaal van de Bosnisch-Servische troepen (Serviërs die in Bosnië woonden) tijdens de Bosnische Oorlog (1992-1995). Deze oorlog brak uit nadat Bosnië-Herzegovina zich onafhankelijk verklaarde na het uiteenvallen van het voormalige Joegoslavië. De onafhankelijkheid was het gevolg van een referendum dat werd gesteund door moslims en Bosnische Kroaten.
Echter, de Bosnische Serviërs voelden zich bedreigd door de onafhankelijkheidsverklaring en er brak groot verzet uit. Hierbij overrompelden de troepen van Mladić zeventig procent van Bosnië-Herzegovina. Uiteindelijk riepen Bosnische Serviërs zelfs hun eigen republiek uit: Republiek Srpska. Het liefst zag Mladić dat Bosnië-Herzegovina zou voortbestaan zonder moslims en Kroaten en dat alleen Serviërs de dienst uit zouden maken.
Lees ook Hoe genocide een internationaal misdrijf werd (NRC)
Srebrenica
Tijdens deze oorlog vond een van de grootste gruwelen van de moderne geschiedenis plaats: de genocide in Srebrenica. Srebrenica was door de Verenigde Naties, in 1991, aangewezen als ‘safe area’ en werd beschermd door circa 600 lichtbewapende Dutchbatters. Echter, deze Nederlandse VN-vredessoldaten waren niet bij machte om langdurig weerstand te bieden tegen de druk van de troepen van Mladić in juli 1995.
Op 11 juli 1995 veranderde Srebrenica in een bloederig toneel voor vele Bosnische moslims. Srebrenica werd aangevallen en overgenomen door de troepen van Mladić. In de dagen die volgden werden moslimmannen gescheiden van hun vrouwen en kinderen door Mladić’ troepen. Echter, deze meeste mannen zijn nooit meer levend teruggezien. Naar schatting zijn 7000 tot 8000 moslimmannen vermoord tijdens ‘de val van Srebrenica’.
Lees ook Het Karadzic vonnis biedt geen oplossing voor de slachtoffers
Sarajevo
Naast de gruwelen van Srebrenica heeft Mladić een rol gespeeld in de belegering van Sarajevo. Deze stad was 44 maanden in de greep van bombardementen en beschietingen op de burgers. Afgelopen woensdag werd Mladić verantwoordelijk gehouden voor het bloedbad in Srebrenica en de belegering in Sarajevo.
Deze verantwoordelijkheid is gegrond op artikelen 3 (oorlogsmisdrijven), 4 (genocide) en 5 (misdaden tegen de menselijkheid) van het Statuut van het Joegoslavië-tribunaal. Eén van de oorlogsmisdrijven was het verspreiden van terreur door Sarajevo te bombarderen. De massamoord op de moslims is aan te merken als genocide, omdat moslims te kwalificeren zijn als een specifieke groep (hetzij een nationale, etnische, raciale of religieuze groep). De massamoord is tevens als misdaad tegen de menselijkheid te kwalificeren.
Joegoslavië-tribunaal
Met de Mladić-zaak is er een einde gekomen aan het 24-jarige bestaan van het Joegoslavië-tribunaal. Het zal op houden te bestaan aan het einde van dit jaar. Tijdens deze periode heeft het tribunaal grote namen veroordeeld, waaronder Dusko Tadic, Radislav Krstic en Radovan Karadzic. Met Mladić is de laatste pion verantwoordelijk gehouden voor een gitzwarte periode in de geschiedenis.
Lees ook Dit is de erfenis van het Joegoslaviëtribunaal (Trouw)
Dion verblijft in de periode augustus 2017 – januari 2018 in Zweden. Voor Het Rechtenstudentje schrijft hij als masterstudent International and European Law aan Radboud Universiteit en Universiteit van Lund over internationale juridische vraagstukken. Al zijn stukken vind je hier.