De nieuwe Wet Werk en Zekerheid heeft veel veranderd in het arbeidsrecht. De ontslagvergoeding werd aangepast, van een kantonrechtersformule met hoge vergoedingen naar een transitievergoeding met relatief lagere vergoedingen. Naast deze transitievergoeding kan een werknemer in zeer bijzondere gevallen ook aanspraak maken op een billijke vergoeding, ‘het muizengaatje’.
Door Bram de Jong
De werknemer heeft recht op het muizengaatje als de werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. Volgens de wetgever moet deze term niet te ruim worden geïnterpreteerd. Zij noemt in de toelichting een aantal voorbeelden van omstandigheden waarin een billijke vergoeding kan worden toegekend. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om discriminatie of het aanvoeren van een valse ontslaggrond door de werkgever.
Over de hoogte van de billijke vergoeding heeft de wetgever niets opgenomen, waardoor de rechters deze vrij kunnen bepalen. Inmiddels zijn er al verschillende zaken geweest waarbij de billijke vergoeding werd toegekend door de rechter. Tot dusver variëren de bedragen van 2.000 euro tot maar liefs 50.000 euro.
Bij dit laatste bedrag gaat het om een zaak waarbij de werkgever zich onbehoorlijk gedroeg ten aanzien van zijn werkneemster. Het gedrag bestond onder andere uit vloeken en schelden tegen de werkneemster. Zij had zich vervolgens ziek gemeld en de kantonrechter verzocht de arbeidsovereenkomst te ontbinden en een billijke vergoeding toe te kennen. Dat laatste heeft de rechter dan ook in ruime zin gedaan. Het muizengaatje kan op deze manier gezien worden als een sanctie tegen de werkgever voor onbehoorlijk gedrag of slecht werkgeverschap.
Er is nog geen rode lijn te vinden in de rechtspraak met betrekking tot de hoogte van de billijke vergoeding. Ook is nog niet volkomen duidelijk wanneer er nu sprake is van ernstig verwijtbaar gedrag van de werkgever. Dit zal verder moeten worden ontwikkeld in jurisprudentie en mogelijk past Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken) bij de evaluatie van de wet de mogelijkheid tot het muizengaatje wel aan, en wordt het gaatje gedicht.