In juni 2014 is de Europese verordening 655/2014 gepubliceerd. De regeling geldt vanaf 18 januari 2017 en wijzigt een aantal zaken voor het beslag op een buitenlandse rekening. Tot die tijd hebben nationale wetgevers de mogelijkheid om praktische zaken rondom de verordening te regelen in de nationale wetgeving.
Door Bram de Jong
Aangezien het gaat om een Europese verordening, hebben de regels uit de verordening rechtstreekse werking in alle Europese lidstaten. Alleen Denemarken en Engeland zijn niet aan de verordening gebonden.
De verordening maakt het eenvoudiger voor schuldeisers om een grensoverschrijdende vordering te verhalen op een schuldenaar binnen Europa. Op dit moment gelden nog verschillende regels per lidstaat over de beslaglegging op banktegoeden van schuldenaars. Daar komt een einde aan.
Bij het leggen van beslag over de grens zorgen het territorialiteitsbeginsel en de daarmee samenhangende verschillende rechtstelsels voor moeilijkheden. Op dit moment moet voor grensoverschrijdende beslagzaken ook in het buitenland worden geprocedeerd.
Vanaf 18 januari 2017 kan een schuldeiser via de European Account Preservation Order (EAPO, een europeesrechtelijke procedure) een Europees conservatoir bankbeslag laten leggen.
De nationale rechter die (in het huidige nationale recht) bevoegd is om te oordelen over een vordering in de bodemprocedure van een beslagverzoek, is ook bevoegd voor het verlenen van verlof voor een bankbeslag in een andere lidstaat. Hiervoor dient uiteraard wel sprake te zijn van een buitenlandse schuldenaar of rekening. Het verlof dat wordt verleend door de nationale rechter is vervolgens uitvoerbaar in alle betrokken lidstaten. In zijn verzoek om verlof dient de crediteur zekerheid te stellen, als de rechter de vordering nog niet heeft erkend. Daarnaast dient de crediteur aannemelijk te maken dat zijn vordering in de op het bankbeslag volgende procedure kan worden toegewezen en dat er een reëel gevaar bestaat dat de tegoeden op de bankrekening worden weggesluisd, als geen beslag wordt gelegd. Een beslag mag niet gelegd worden op de gehele rekening, zoals dat nu wel mag. In het verlof van de rechter dient een bedrag te worden opgenomen tot welke beslag mag worden gelegd.
Ook als de schuldeiser niet weet in welk land of bij welke bank de schuldenaar bankiert, kan hij de nationale rechter om verlof vragen. De schuldeiser kan de nationale rechter verzoeken om informatie te vragen bij de Europese Banken over de bankrekeningen van de schuldenaar. Op dit moment kan dat nog niet en kan alleen beslag worden gelegd als de schuldeiser weet bij welke bank de schuldenaar bankiert.
De deurwaarder (in het geval dat de crediteur in Nederland woont) dient het verleende verlof door de rechter vervolgens ten uitvoer te leggen.
Europese bedrijven schrijven jaarlijks maar liefst voor 360 miljard af aan oninbare vorderingen. Met de verordening komt daaraan mogelijk een eind. Bedrijven hebben dan een grotere kans hun vordering in het buitenland te verhalen. Het is nog wel even wachten totdat de verordening inwerking treedt.