Minister Grapperhaus heeft aangekondigd dat het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) op grotere afstand komt te staan van het ministerie van Justitie & Veiligheid. Zowel letterlijk door een verhuizing uit de toren van Justitie, als figuurlijk door een aanscherping van de regels voor beleidsonderzoek. De maatregelen zijn een reactie op een vernietigend onderzoeksrapport over de onafhankelijkheid van het WODC.
Door Kirsten Rolloos
Eind 2017 kwamen de problemen rond de onafhankelijkheid van het WODC aan het licht door een uitzending van Nieuwsuur. Kort gezegd bleek de beleidsdirectie van Justitie zich in 2013 en 2014 te hebben bemoeid met de totstandkoming en bevindingen van drie drugsrapporten. Dit terwijl onderzoeken van het WODC een grote rol spelen bij het beleid van ministers. De toen net aangetreden minister Grapperhaus zei toen dat dat niet had mogen gebeuren, en dat beleid moet losstaan van wetenschappelijk onderzoek. Hij liet daarom onderzoek instellen door drie commissies.
Onlangs werden de resultaten van de derde onderzoekscommissie gepresenteerd, waar harde conclusies in staan. De commissie stelt dat er sprake is van een terugkerend patroon waarin beleidsmedewerkers van het ministerie proberen onderzoeken te beïnvloeden. Zo worden tijdens het onderzoek vragen en methoden veranderd of achteraf conclusies herschreven. Daardoor is de onafhankelijkheid van het WODC geschaad, zo luidt de conclusie van de onderzoekscommissie.
Volgens Grapperhaus schetsen de drie rapporten in samenhang bezien een kritisch beeld. Om de door de commissies geconstateerde tekortkomingen weg te nemen, neemt de minister een pakket aan maatregelen. De onafhankelijke positie van het WODC zal in een ministeriële regeling worden vastgelegd. Daarnaast wordt het WODC in een ander gebouw dan het ministerie gehuisvest. Tot slot komt er een nieuwe directeur die de taak krijgt de weerbaarheid van de medewerkers voor oneigenlijke beïnvloeding te vergroten. De minister zal de spelregels verduidelijken en beleidsambtenaren hierin opleiden.