De gemeente Wijdemeren mag het geld dat een vrouw in de bijstand heeft ontvangen, deels terugvorderen. Dat besloot de Centrale Raad van Beroep op 23 augustus 2021. De vrouw kreeg boodschappen van haar moeder, maar schond volgens de gemeente de inlichtingenplicht door dit niet te melden.
Door Noortje Figee
Omdat de vrouw niet aan de gemeente had verteld dat zij boodschappen ontving, werd de waarde van de boodschappen in mindering gebracht op de bijstandsnorm. De inlichtingenplicht houdt in dat je veranderingen die belangrijk kunnen zijn voor je bijstandsuitkering moet doorgeven aan de gemeente.
Volgens de rechter had de vrouw inderdaad de inlichtingenplicht geschonden door niet te melden dat zij wekelijks boodschappen aannam van haar moeder. De gemeente had daarom terecht de bijstandsuitkering verlaagd.
Terugvordering
De gemeente had aanvankelijk 7.000 euro teruggevorderd, en was voor dit bedrag uitgegaan van drie jaar aan teveel ontvangen bijstand. Voor die periode kon Wijdemeren niet voldoende bewijs leveren en dus heeft de rechter het terug te betalen bedrag vastgesteld op 2.835 euro.
Boodschappen worden voor het bepalen van de hoogte van de bijstandsuitkering niet beschouwd als giften. Giften mogen niet worden meegenomen als zij incidenteel of vrij beschikbaar zijn. De boodschappen kreeg de vrouw echter structureel en gelden daarom niet als gift.
Onrechtmatig huisbezoek
Bovendien is de gemeente op enig moment onrechtmatig bij de vrouw in huis gekomen. De gemeente wilde haar woonsituatie controleren. Daarvoor was volgens de rechter geen geldige reden. De gemeente moet daarom 200 euro aan schadevergoeding betalen, waar de vergoeding voor de proceskosten nog bovenop komt.
Kritiek
De zaak heeft tot veel kritiek en media-aandacht geleid. De gemeente Wijdemeren heeft eerder dit jaar een persverklaring gegeven waarin het ging om bijstandsgeld dat was besteed aan kosten die niet voor eerste levensonderhoud gemaakt waren. Het zou gaan om geld dat was besteed aan een motor en auto uit het ‘duurdere segment’.
Volgens de advocaat van de vrouw had zij juist al haar bezittingen opgegeven volgens de inlichtingenplicht. Bovendien mag iemand in de bijstand 6.000 euro aan eigen vermogen hebben. Daarnaast heeft de gemeente Wijdemeren dit argument nooit tijdens de rechtszaak naar voren gebracht. Advocaat Cinar zegt daarover dat dit ‘een tactiek van de gemeente Wijdemeren [was] om de publieke opinie te beïnvloeden’.
Ook in de politiek leidde de zaak tot ophef. De Tweede Kamer steunde in februari nog een wetsvoorstel dat mensen in de bijstand jaarlijks tot 1.200 euro aan giften mogen ontvangen zonder daardoor minder bijstandsuitkering te ontvangen.