De rechtbank Overijssel heeft mogelijk een juridische primeur te pakken. Een rechter heeft daar eind mei een schadevergoeding aan een burger toegekend op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Voor zover bekend is dat in Nederland nog niet eerder voorgekomen. De gemeente Deventer moet de eiser vijfhonderd euro betalen omdat de gemeente zijn naam en woonplaats deelde met tientallen andere gemeenten.
Door Kirsten Rolloos
De man in kwestie diende eerder twee Wob-verzoeken in bij de gemeente Deventer. Met een Wob-verzoek kun je overheidsinstanties, zoals gemeenten, vragen om bepaalde overheidsinformatie openbaar te maken. Aangezien de man vaker Wob-verzoeken indiende, wilde een aantal gemeenten kennis uitwisselen over hoe ze moesten omgaan met zijn verzoeken. De gemeente Deventer stuurde een e-mail aan ongeveer veertig tot vijftig andere ambtenaren om hen te informeren over de Wob-verzoeken die zij van de man hadden ontvangen. In de email werd de naam van de man genoemd, zijn geslacht, waar hij woonde en hoe de gemeente zijn verzoeken had afgehandeld.
In 2017 deed de betrokkene een inzageverzoek bij de gemeente Deventer, die op haar beurt voldeed aan dat verzoek door een overzicht te verstrekken met daarop de verwerkingen van zijn persoonsgegevens. De betrokkene vond echter dat de gemeente niet volledig tegemoet kwam aan zijn inzageverzoek. Hij was er namelijk achter gekomen dat andere gemeenten via een verzonden mail kennis hadden genomen van zijn persoonsgegevens. Op 18 juli 2018 stelde de rechtbank Overijssel hem in het gelijk.
De zogenaamde ‘Wob’er’ procedeerde vervolgens verder om een schadevergoeding te krijgen. Volgens hoogleraar Gerrit-Jan Zwenne gebeurt dat in privacyzaken nauwelijks, omdat het heel moeilijk is om te bewijzen dat je schade hebt geleden door hetgeen wat er is gebeurd. De komst van de AVG heeft daarin verandering gebracht. Rechtsbijstandverlener Nick Voorbach zegt dat in de AVG staat dat het ‘verlies van controle’ over je persoonsgegevens en de verspreiding daarvan op zichzelf al schade is. Dat is makkelijker aan te tonen.
De rechtbank Overijssel heeft de gemeente veroordeeld tot 500 euro schadevergoeding. Een unieke gebeurtenis: voor zover bekend is het de eerste keer dat op grond van de AVG een schadevergoeding aan een burger wordt toegekend. Voorbach denkt dat deze uitspraak vergaande consequenties heeft: “Je zou met deze uitspraak in handen bij iedere aantasting van je privacy kunnen zeggen: kom maar met die schadevergoeding”. De gemeente laat weten de uitspraak te gaan bestuderen en zal zich vervolgens beraden op vervolgstappen.