Geen strafrechtelijk onderzoek naar ‘hoeren’-speech

Het Openbaar Ministerie (OM) stelt geen strafrechtelijk onderzoek in naar de vrouwonvriendelijke uitspraken die onlangs werden gedaan door mannelijke leden van studentencorps A.S.C./A.V.S.V.  Eerder noemde Femke Halsema de uitspraken nog een oproep tot geweld.

Door Gracièla van Duinkerken

Het OM stelt geen strafrechtelijk onderzoek in omdat naar aanleiding van de uitspraken geen aangifte is gedaan. Daarnaast heeft het studentencorps een intern sanctiesysteem en dat heeft de voorkeur boven het strafrecht. Het strafrecht is immers een laatste middel, een ultimum remedium.

Speeches

Tijdens het herendiner van het studentencorps op de NDSM-werf was tijdens verschillende speeches te horen dat vrouwen in koor ‘sperma-emmers’ of ‘hoeren’ werden genoemd  en werd onder meer gespeecht dat ‘de heren de nekken van vrouwen zullen breken, om hun lul erin te steken’ . Burgemeester Femke Halsema vond de uitspraken onaanvaardbaar en acht met name de laatste uitspraak een oproep tot geweld tegen vrouwen.

Honderden, met name vrouwelijke, corpsleden ondertekenden vervolgens een brief waarin ze de uitspraken van de mannen openlijk afkeurden en zich daarvan distantieerden. De uitspraken waren extra pijnlijk omdat het hele jaar was gewerkt aan een cultuurverandering binnen het corps, nadat vorig jaar mishandelingen en vernederingen tijdens ontgroeningen aan het licht kwamen.

Gevolgen voor het corps

De ophef die na de uitspraken ontstond, zorgde ervoor dat de drie betrokken mannelijke corpsleden hun functies binnen de vereniging neerlegden vanwege hun uitspraken. Eén van hen was vicevoorzitter in de senaat. De rector van het corps, Heleen Vos, kondigde een intern onderzoek aan naar de uitspraken en stapte later op na de ophef om de uitspraken: “Als rector kan en wil ik niet langer de verantwoordelijkheid blijven nemen voor incidenten en gedrag van leden die mijn persoonlijke grens te boven gaan”. 

De Amsterdamse universiteiten en de Hogeschool van Amsterdam (HvA) hebben laten weten dat zij ook het komende jaar opnieuw geen beurzen zullen verstrekken aan het A.S.C./A.V.S.V.  De onderwijsinstellingen trokken vorig jaar al de bestuursbeurzen in naar aanleiding van de zojuist genoemde mishandelingen en vernederingen tijdens minimaal zes dispuutsontgroeningen. Pas als de twee Amsterdamse universiteiten en de HvA voldoende vertrouwen in het A.S.C./A.V.S.V. zouden terugkrijgen, zou de studentenvereniging weer geld krijgen. “Het moge duidelijk zijn, dat dat nog niet het geval is”, aldus een woordvoerder van de HvA.

Strafrechtelijke gevolgen?

Het OM ziet dus af van strafrechtelijke vervolging van de corpsleden naar aanleiding van hun speeches. Deze situatie zou kunnen veranderen als er nog aangifte wordt gedaan. Over of eventueel strafbare feiten zijn gepleegd, laat het OM zich verder niet uit.

Eerder liet strafrechtdeskundige Henny Sackers zich wel uit over de eventuele strafbaarheid van de uitspraken: Je zou richting opruiing kunnen denken. (…) Puur theoretisch zou je het kunnen zien als aanzetten tot geweld. Maar ook dat wordt bekeken in de context. Er zijn al maatregelen genomen; de betrokken studenten zijn opgestapt, de vereniging zelf krijgt geen geld meer van de universiteiten. Dan zou je kunnen denken: ze zijn al gestraft. En hoewel je dan kunt stellen dat er sprake is van ontbreken van beschaving, is er voor het strafrecht geen taak meer.”

Of alsnog aangifte gedaan wordt en of een rechter zich ooit over deze kwestie zal buigen, zal de toekomst uitwijzen.