De Nederlandse overheid mag documenten die mogelijk informatie bevatten over de aanloop naar de ramp met vlucht MH17 geheimhouden. Dat heeft het Europees Hof van Justitie bepaald.
De uitspraak van het Europees Hof is onderdeel van een langlopende procedure van RTL Nieuws. Zo heeft RTL Nieuws opgevraagd wat Nederland vóór de ramp aan meldingen binnenkreeg over het Oekraïense luchtruim. Het doel van RTL Nieuws is om inzichtelijk te maken wat er bekend was bij de overheid over de onveiligheid van het Oekraïense luchtruim voorafgaand aan de MH17-ramp. Het kabinet wilde echter geen informatie vrijgeven.
Juridische procedure
Zo begon de procedure in 2015 met een beroep op de toenmalige Wet openbaarheid van bestuur (Wob, inmiddels vervangen door de Woo) bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu. RTL Nieuws wilde meer weten over meldingen in een Europees systeem genaamd Eccairs. In dit systeem worden meldingen over incidenten in het luchtruim geplaatst. De rechtbank oordeelde ook dat het kabinet de informatie geheim mag houden.
RTL Nieuws ging daartegen in beroep bij de Raad van State, die advies had gevraagd aan het Europees Hof. Zo wilde de Raad van State weten of het verzoek van RTL Nieuws wel onder de Wob (of Woo) valt. Het Europees Hof heeft nu dus geoordeeld dat dit niet zo is. Het geheimhouden van de informatie is onderdeel van het stelsel dat is ingevoerd om de luchtvaartveiligheid te verbeteren. Piloten of luchtvaartmaatschappijen zouden mogelijk terughoudend kunnen worden met melden als de informatie niet geheim wordt gehouden. Het Europees Hof bevestigt dat dit belang zwaarder weegt dan openbaarheid. Bovendien stellen de rechters dat media op andere manieren aan informatie kunnen komen.
Raad van State aan zet
Het oordeel van de Raad van State, het hoogste rechterlijke orgaan binnen de Europese Unie, is definitief. Hierdoor is hoger beroep niet meer mogelijk. De Raad van State moet er echter nog wel officieel een besluit over nemen en kan hierbij rekening houden met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De bepalingen daaruit gaan boven EU-recht.
Verschillende uitkomsten blijven dus mogelijk. De Raad van State kan het arrest van het Europees Hof in Luxemburg dus overnemen. In dat geval kan RTL Nieuws zich nog richten tot het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Daarnaast kan de Raad van State er zelf voor kiezen om de zaak aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg voor te leggen.