Na een lange rechtsstrijd is er een einde gekomen aan het geschil tussen de gemeente Vijfheerenlanden en Niemans Beton. Het Gerechtshof Den Haag heeft geoordeeld dat de gemeente wanprestatie heeft gepleegd en een schadevergoeding van 92 miljoen euro moet betalen aan Niemans Beton.
Door Özge Tatar
Het geschil begon in de jaren 70. De toenmalige gemeente Vianen (nu: gemeente Vijfheerenlanden) en Niemans Beton sloten een ruilovereenkomst met de plicht dat de gemeente gronden zou leveren aan Niemans Beton. Niemans Beton had deze gronden nodig om tot uitbreiding van haar fabriek over te kunnen gaan. Met deze uitbreiding had Niemans Beton de productie en verkoop van betonpalen willen vergroten. De gemeente had nagelaten om in 1975 de gronden te leveren waartoe zij zich in 1971 had verplicht. Als gevolg hiervan kon de uitbreiding van de fabriek niet doorgaan. Niemans Beton zou hierdoor schade hebben geleden door verlies van inkomsten. In 1982 had de gemeente gronden geleverd die deels overeenkwamen met de toegezegde gronden.
Het geschil tussen de gemeente en Niemans Beton heeft tientallen jaren voortgeduurd. Na vele gewezen (tussen)uitspraken heeft het Gerechtshof Den Haag zich uitgelaten over de vraag of de gemeente aansprakelijk is voor de geleden schade en zo ja, voor welk bedrag.
Schade ten gevolge van wanprestatie
Het gerechtshof heeft vastgesteld dat de gemeente wanprestatie heeft gepleegd jegens Niemans Beton vanaf 1975. Het oude Burgerlijk Wetboek is van toepassing op de schadeberekening, omdat vóór 1 januari 1992 aan alle vereisten voor het ontstaan van aansprakelijkheid was voldaan.
De gemeente heeft in strijd met de gesloten overeenkomst bepaalde gronden niet geleverd aan Niemans Beton. De gemeente wist dat Niemans Beton deze gronden wilde gebruiken om haar betonfabriek uit te breiden. Niemans Beton heeft ruim 28 miljoen euro aan schade geleden. De schade die is misgelopen hangt nauw samen met deze wanprestatie. Ook was het voor de gemeente voorzienbaar dat Niemans Beton deze schade zou lijden. De omstandigheid dat de gemeente jaren later alsnog een deel van de gronden heeft geleverd betekent niet dat de schade niet volledig aan de gemeente kan worden toegerekend. Het gerechtshof gaat niet mee met de stelling van de gemeente dat de schade moet worden gematigd.
Het gerechtshof komt tot het oordeel dat de gemeente de geleden schade moet vergoeden, inclusief de wettelijke rente en proces- en juridische kosten. Dit leidt tot een totaalbedrag van 92 miljoen euro.
Geen cassatie
Zowel de gemeente als Niemans Beton hebben besloten niet in cassatie te gaan tegen de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag. Hiermee komt een einde aan de langstdurende rechtszaak in Nederland. Volgens de advocaat van Niemans Beton is de afronding van deze zaak een opluchting voor de eigenaar van de betonfabriek. De gemeente heeft inmiddels al een deel van het schadebedrag betaald.