Wordt jouw dure en moderne fiets ook steeds gestolen? Heb je net weer een nieuwe fiets gekocht in de fietsenwinkel, dan duurt het maar een paar weken voordat ook deze een keer niet meer op de plek staat waar je hem hebt neergezet. Dit herhaalt zich keer op keer. Op een gegeven moment ben je het zat om elke keer een dure fiets te kopen en kom je op straat een geheimzinnige zwerver tegen die een fiets verkoopt voor vijf euro. Je koopt de fiets. Mag dat juridisch gezien eigenlijk wel?
Door Marieke Braad
Je wordt geen eigenaar van de fiets
Jaarlijks worden er duizenden fietsen gestolen. Vaak lopen er ’s nachts rond de kroegen personen die een fiets verkopen voor zeer weinig geld. Het gaat hierbij veelal om gestolen fietsen. Veel studenten die slachtoffer zijn geworden van een fietsendief kopen zo’n goedkope fiets. Zij geven de persoon het geld en de fiets wordt aan hen overgedragen. Dan volgt echter een juridisch technisch probleem ten aanzien van de eigendomsoverdracht. De verkoper kan namelijk vaak niet bewijzen dat hij de eigenaar is van de fiets. Bij een gestolen fiets is de verkoper beschikkingsonbevoegd, waardoor er geen geldige levering krachtens artikel 3:84 BW kan plaatsvinden. Je kunt zo geen eigenaar worden van de fiets. Je wordt niet beschermd door de ‘escape mogelijkheid ‘ van artikel 3:11 jo. 3:36 BW, omdat de fiets zo goedkoop was dat je behoorde te weten dat er iets niet klopte. Je bent dus niet ’te goeder trouw’ geweest. Erger nog; indien voorgaande het geval is, is er sprake van heling.
Heling
Indien je een gestolen goed bezit, koopt of verkoopt maak je je schuldig aan heling. Ook indien je het vermoeden had of had kunnen hebben dat het om een gestolen goed ging, doordat bijvoorbeeld de prijs van het goed onrealistisch laag is, ben je schuldig aan heling. Heling is strafbaar op grond van artikel 416 jo. 417bis van het Wetboek van Strafrecht. Artikel 416 Sr. omschrijft opzetheling; hiervan is sprake indien men weet dat het een gestolen goed betreft. Hierop staat een gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar en/of een geldboete van ten hoogste 82.000 euro. Indien men het vermoeden kon hebben, maar niet wist dat het om een gestolen goed ging, is er sprake van schuldheling op grond van artikel 417bis Sr. Hierop staat een gevangenisstraf van ten hoogste één jaar en/of een geldboete van ten hoogste 82.000 euro.
Dan toch maar een iets duurdere fiets
Denk dus de volgende keer wanneer je fiets is gestolen en je van plan bent om een goedkope fiets op straat te kopen eerst goed na. Indien de fiets gestolen is en de rechtmatige eigenaar van de fiets jou ziet fietsen op zijn/haar fiets en naar de politie stapt, riskeer je een gevangenisstraf en/of een hoge geldboete. Jij hebt namelijk geen rekening of bewijs dat je de fiets daadwerkelijk te goeder trouw hebt gekocht en dus eigenaar bent geworden van de fiets. En zeg nou zelf, tien tweedehands fietsen kopen in een fietsenwinkel voor vijftig euro per stuk is een stuk goedkoper dan een geldboete van 82.000 euro!