Alcohol en frisdrank worden duurder, de rente op de studieschuld stijgt en doxing is strafbaar; deze en andere wetten en regelgeving zijn ingegaan op 1 januari 2024. We lichten er twaalf uit.
Portemonnee
Frisdrank duurder
Om de keuze voor gezondere alternatieven te stimuleren, is frisdrank duurder geworden. Het gaat daarbij onder meer om vruchten- en groentesappen, limonade en andere dranken met maximaal 1,2 procent alcohol. Los daarvan is de verbruiksbelasting op mineraalwater afgeschaft, waardoor dit goedkoper is geworden.
Accijns alcohol omhoog
De accijns op alcoholhoudende drank is met ingang van het nieuwe jaar met 8,4 procent gestegen. Ook is vanaf nu de heffing van de accijns op bier gekoppeld aan het alcoholgehalte. Ofwel: hoe hoger het alcoholgehalte, hoe hoger de accijns. Voorheen hing het tarief van de bieraccijns af van het extractgehalte van het bier, aldus het Trimbos Instituut.
Rente studieschuld stijgt
De rente op de studieschuld is per 1 januari gestegen van 0,46 procent naar 2,56 procent als je je studieschuld in 35 jaar wil aflossen. Kies je voor terugbetalen in vijftien jaar tijd, dan is het rentepercentage 2,95. Hoelang deze rentepercentages op de individuele (oud)student van toepassing zijn, hangt af van je situatie. ISO-voorzitter Demi Janssen noemde dit systeem eerder al “lootje trekken”.
Zorgtoeslag omlaag, prijsplafond verdwijnt
De zorgtoeslag is de enige toeslag die in 2024 omlaag gaat, aldus de Belastingdienst. Het bedrag dat je daarmee misloopt, kan oplossen tot 32 euro per maand. Ook mogelijk van invloed op je portemonnee: het prijsplafond voor energie verdwijnt. Hiermee geldt er geen maximale prijs meer voor onder andere stroom en gas.
Jubelton verdwijnt
De eenmalige verhoogde schenking bij de aanschaf van een woning bestaat niet meer. Daarmee kunnen ouders minder gelden schenken aan hun kind voor de aanschaf van een koopwoning. Daarvoor mochten ouders in 2022 nog eenmalig 106.671 euro schenken; in 2023 was dat al verlaagd naar 27.231 euro.
Stijging minimumloon
Het wettelijk minimumloon is met 3,75 procent gestegen en is daarmee nu 13,27 euro per uur voor werknemers van 21 jaar en ouder. Ook heeft het kabinet een nieuwe wet voor het minimumuurloon ingevoerd. Dit betekent in de praktijk dat er geen wettelijk voorgeschreven minimum dag-, week- en maandlonen meer zijn. Daarvoor in de plaats komt er een uniform minimumuurloon, waar alle werknemers in Nederland recht op hebben, aldus de Rijksoverheid.
Strafrecht
Doxing strafbaar
Doxing, ofwel het verzamelen of delen van andermans persoonsgegevens om die persoon te intimideren, is strafbaar gesteld. Het is vaak gericht tegen journalisten, politici, rechters of hulpverleners. Met de strafbaarstelling heeft de overheid diverse maatregelen genomen om doxing beter te bestrijden. Zo krijgen slachtoffers meer hulp bij het verwijderen van gegevens en kunnen daders gemakkelijker vervolgd en bestraft worden.
E-sigaretten met smaakje verboden
Het verbod gold eigenlijk al per 1 januari 2023, maar het afgelopen jaar mochten producenten nog wel hun voorraad verkopen. Per 1 januari 2024 is het echter definitief verboden om e-sigaretten met smaakjes, zoals mojito, hazelnootpasa en aardbeienijs, te verkopen.
Strengere straffen dierenmishandeling en -verwaarlozing
De maximale gevangenisstraf voor dierenmishandeling en dierverwaarlozing is verhoogd naar vijf jaar. Ook de hoogte van een geldboete voor deze delicten is verhoogd: maximaal negentigduizend euro. Verder bestaat er nu de mogelijkheid om een educatieve maatregel op te leggen voor mensen die niet goed voor hun dier(en) zorgen door gebrek aan kennis of kunde.
Woning sluiten bij ernstig geweld
Burgemeesters hebben sinds 1 januari de bevoegdheid om een pand te sluiten als de openbare orde is verstoord door ernstig geweld (of bedreiging daarmee) op of in de onmiddellijke nabijheid van die plek. Ook als er ernstige vrees bestaat voor een dergelijke verstoring kan het betreffende pand worden gesloten.
Overig
Gecombineerde achternaam
Kinderen die op of na 1 januari 2024 zijn geboren, kunnen de achternamen van beide ouders krijgen. De Rijksoverheid heeft hierover een uitgebreide Q&A geplaatst over wat wel en niet mogelijk is omtrent de gecombineerde achternaam.
Plastic verbannen uit horeca
Plastic wegwerpbekers, bestek en maaltijdverpakkingen bij evenementen en in horecagelegenheden en bedrijfsrestaurants zijn verleden tijd. Het doel is om de hoeveelheid zwerfafval terug te dringen.